کپسول آتش نشانی یکی از تجهیزات اطفاء حریق است که در لحظات اولیه آتش‌‌سوزی برای خاموش کردن آتش استفاده می‌شود. این کپسول‌ها بین یک کیلوگرم تا ۱۴ کیلوگرم یا ۱۴ لیتر وزن دارند. خاموش‌کننده‌های دستی به راحتی حمل می‌شوند. کپسول‌های آتش‌نشانی مدل‌های بزرگتر که وزن زیادی دارند برای جابه‌جایی باید روی چرخ قرار بگیرند و برخی دیگر از مدل‌های آن‌ها در یک جای مشخص به صورت ثابت نصب می‌شوند.
کپسول آتش نشانی دستی با توجه به نوع مواد داخل و ظرفیت انواع مختلفی دارد و در حریق‌های کوچک و مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله از مجموعه ماهان گستر همگام به بررسی فشار استاندارد کپسول آتش نشانی چقدر است؟ پرداخته‌ایم.
درجه کپسول آتش نشانی چیست؟
قبل از این که به بررسی درجه کپسول آتش نشانی چیست؟ بپردازیم لازم است اطلاعاتی را در مورد یکی از مهم‌ترین قطعات کپسول‌های آتش‌نشانی به دست آورید. این قطعه میزان فشار گاز موجود در مخزن کپسول را نشان می‌دهد. با کنترل درجه مانومتر می‌توانید از سلامت خاموش‌کننده و زمان مناسب برای شارژ آن مطلع شوید. درجه کپسول آتش‌نشانی با نام‌های زیر شناخته می‌شود:
- نمایشگر فشار
- عقربه
- مانومتر
با نگاه کردن به مانومتر می‌توان از شارژ بودن یا نبودن کپسول آتش نشانی اطمینان پیدا کنید و متوجه شوید که آیا کپسول آتش‌نشانی برای کار کردن آماده است یا نه، ابتدا فقط روی خاموش‌کننده‌های پودر و گاز فشارسنج کپسول آتش نشانی نصب می‌شد؛ ولی این قطعه اکنون روی تمام کپسول‌های آتش‌نشانی نصب می‌شود. نمایش شارژ بیش از حد و فشار بالای کپسول از کاربردهای دیگر مانومترهای کپسول آتش نشانی هستند.
انواع فشارسنج کپسول آتش نشانی
برای کپسول‌های آتش نشانی سه نوع فشارسنج زیر وجود دارد:
- دیافراگمی
- بورودونی
- کپسولی
در بین مدل‌های نامبرده، مانومتر بوردونی بیشترین کاربرد را دارد؛ چون در نشان دادن فشارهای بالا این نوع مانومتر از دقت بسیار بالایی برخوردار است. بازه اندازه‌گیری بالای این مانومترها یکی از دلایل دیگر مقبولیت درجه‌های کپسول بوردونی است؛ چون از ۰٫۶ بار تا ۱۶۰۰ بار را می‌توانند، نشان دهند. بر اساس نوع آتش از پنج نوع ماده زیر برای اطفا حریق استفاده می‌شود:
- کپسول آتش نشانی حاوی مواد هالوژنه
- کپسول آتش نشانی حاوی کف
- کپسول آتش نشانی حاوی گاز
- کپسول آتش نشانی حاوی پودر
- کپسول آتش نشانی حاوی آب
شرکت ماهان گستر همگام از سال ۱۳۷۸ فعالیت خود را در زمینه تجهیزات تخصصی آتش‌نشانی و اطفا حریق آغاز کرد. این شرکت فقط فروشنده است و تجهیزات آتش نشانی زیر را عرضه می‌کند:
- فروش و شارژ کپسول آتش نشانی
- سیستم‌های اعلام حریق و اطفا حریق
- تجهیز و تعمیر خودروهای آتش نشانی
- تعویض کامل پودر کپسول
- تست هیدرواستاتیک بدنه کپسول‌های آتش نشانی
از انواع کپسول آتش نشانی که شرکت ماهان گستر همگام عرضه می‌کند، می‌توان موارد زیر را نام برد:
- کپسول fm200
- کپسول آتش نشانی co2
- کپسول آتش‌نشانی آب و گاز
- کپسول آتش نشانی بیوورسال
- کپسول آتش نشانی پودر و گاز
- کپسول آتش نشانی 6ABC
از برندهای کپسول آتش نشانی که مجموعه ماهان گستر همگام در اختیار مشتریان می‌گذارد، می‌توان به روناک، سپهر و هونامیک اشاره کرد.
کدام خاموش‌کننده فشارسنج ندارد
تا این جا به خوبی متوجه شده‌اید که درجه کپسول آتش نشانی چیست؟ در این قسمت از مقاله می‌خواهیم بدانیم کدام خاموش‌کننده فشارسنج ندارد. کپسول آتش نشانی CO2 فشارسنج ندارد. عدم استفاده از فشارسنج در این مدل کپسول‌های آتش‌نشانی دلایل متعددی دارد. وجود فشارسنج در کپسول‌های co2 ممکن است، باعث شود بعد از هر بار استفاده از کپسول C02 افراد گمان کنند که مخزن پر است و به شارژ مجدد نیازی ندارد که این می‌تواند در زمان نیاز خطرات احتمالی ایجاد کند.
طراحی کپسول‌های آتش‌نشانی همیشه به صورت سبک و ساده انجام شده است به طوری که با کشیدن زبانه، فرآیند اطفا حریق انجام می‌شود. بنابراین وجود فشارسنج در کپسول‌های CO2 باعث سنگین شدن و پیچیدگی ساختار این نوع کپسول‌های آتش‌نشانی می‌شود.
نقش فشارسنج موجود در خاموش‌کننده‌ها
فشارسنج یا مانومتر قطعه‌ای است که نشان می‌دهد داخل کپسول آتش نشانی (سیلندر) چه مقدار فشاری وجود دارد. فشارسنج برای ارزیابی سطح فشار داخلی کپسول استفاده می‌شود و برای ارزیابی سلامت و خرابی کپسول آتش نشانی کاربرد دارد.
در هنگام شارژ کپسول آتش‌نشانی بعد از این که پودر با مقدار مناسبی داخل کپسول ریخته شد، فشار داخل کپسول با استفاده از گاز ازت یا نیتروژن داخل کپسول تنظیم می‌شود تا کپسول به طور موثری بتواند مواد خود را روی آتش تخلیه کند. درجه‌ای مشخصی از فشار داخلی را هر نوع کپسول آتش‌نشانی دارد. در واقع درجه فشارسنج برای هر نوع کپسول خاموش‌کننده متفاوت است.
هنگامی که روی نوار سبز درجه فشارسنج قرار بگیرد به این معنی است که مقدار فشار داخلی سیلندر مناسب خواهد بود؛ ولی اگر درجه فشارسنج در محدوده نوار قرمز باشد، نشان می‌دهد که کپسول باید شارژ شود.
فشار استاندارد کپسول آتش نشانی چقدر است؟
هنگام شارژ کپسول آتش نشانی تا فشار مشخصی داخل کپسول باید با گاز ازت یا نیتروژن پر شود تا روی آتش قدرت تخلیه مواد وجود داشته باشد و این فشار در حد استانداردی است. فشارسنج ابزاری برای کنترل فشار کپسول آتش‌نشانی محسوب می‌شود که از سه بخش زیر تشکیل شده است:
بخش اول
اگر فشارسنج یا مانومتر فشار گاز بین ۰ تا ۱۱ بار را نمایش دهد باید برای شارژ کپسول آتش‌نشانی به مراکز معتبر بروید.
بخش دوم
اگر فشار گاز بین ۱۸٫۵۰ تا ۲۸ بار باشد، نشان دهنده شارژ بیش از حد کپسول آتش‌نشانی است و احتمال انفجار یا تخلیه گاز کپسول وجود دارد و باید به مراکز شارژ و بررسی کپسول آتش‌نشانی بروید.
بخش سوم
شارژ مجاز و مناسب کپسول آتش‌نشانی در بخش سبز نشان داده می‌شود. در بخش سبز یا مجاز، فشار در محدوده بین ۱۱ تا ۱۸.۵۰ بار است. بنابراین از ۱۱ تا ۱۸.۵ بار فشار استاندارد کپسول آتش نشانی خواهد بود.
نحوه بررسی فشار کپسول آتش نشانی
درجه‌های کپسول آتش نشانی فقط حالت نمایشگر دارند و با توجه به عقربه‌ای که داخل آن وجود دارد، میزان فشار داخل خاموش‌کننده را در سه حالت زیر نشان می‌دهد:
حالت فشار پایین، قرمز Low pressure
در این حالت قدرت لازم برای پرتاب کردن در کپسول آتش‌نشانی وجود ندارد.
حالت فشار بالا، قرمز High pressure
در این حالت کپسول دچار ضرب‌دیدگی شده است یا در معرض حرارت قرار دارد.
حالت نرمال، سبز Normal
فشار داخل کپسول آتش نشانی مناسب بوده است و از آن می‌توان استفاده کرد.
اغلب درجه‌های کپسول آتش نشانی مانند شیر اطمینان عمل می‌کنند و با بالا رفتن فشار صفحه شیشه‌ای آن‌ها دچار شکستگی می‌شود تا بر اثر فشار اضافی دریچه و بدنه کپسول دچار آسیب نشود. آزمایش فشار کپسول آتش نشانی برای اطمینان از وجود فشار کافی در کپسول باید طی مراحل زیر انجام شود:
وزن کردن
کارتریج را از کپسول آتش نشانی جدا و آن را وزن کنید اگر از وزن گاز بیشتر از ۱۰ درصد کم شده باشد باید کپسول آتش نشانی دوباره شارژ شود.
فشارسنج
کپسول‌های آتش‌نشانی که فشار درون سیلندر آن‌ها با هوای فشار کار می‌کنند به وسیله فشارسنج، میزان فشار گاز نمایش داده می‌شود.
آزمایش محلول‌ها
از طریق تولید گاز بر اثر واکنش شیمیایی دو ماده فشار این دسته از کپسول‌های آتش‌نشانی تامین می‌شود. ابتدا مقداری از مواد شیمیایی موجود در سیلندر برای سنجش گاز تولیدی با هم ترکیب می‌شوند؛ سپس محاسبه مقدار گاز تولید شده، انجام خواهد شد.
چرا درجه کپسول آتش نشانی باید بررسی شود
میزان فشار مطلوب در مخزن کپسول آتش‌نشانی نشان دهنده‌ای سلامت کپسول است. برای استفاده مناسب از کپسول آتش نشانی باید از استانداردهایی که برای سلامت کپسول‌ها و کارایی بالای آن‌ها در زمان حریق تعیین شده است، آگاهی یافت. درجه استاندارد کپسول آتش نشانی، سالم بودن کپسول آتش نشانی را نشان می‌دهد. درجه کپسول آتش‌نشانی از سه جزء تشکیل شده است که هر جزء آن وظیفه خاصی را انجام می‌دهند:
محفظه دایره‌ای از جنس شیشه
برای پیشگیری از آسیب به تجهیزات داخلی مانند صفحه نمایشگر مانومتر و درجه و اطلاع از وضعیت عقربه است.
عقربه نشانگر
با ۱۸۰ درجه مدار حرکتی وضعیت فشار داخل محفظه را نشان می‌دهد و کمترین و بیشترین حالت را مشخص می‌کند. برای PSI کمترین و بیشترین به ترتیب حالت صفر و ۳۰۰ است.
صفحه وضعیت
نمایش اطلاعات وضعیت کپسول که شامل فشار نرمال Normal Pressure، فشار بالا High Pressure و فشار پایین Low Pressure می‌شود.سخن
پایانی
در این مقاله به دو سؤال زیر پاسخ داده شده است:
درجه کپسول آتش نشانی چیست؟
فشار استاندارد کپسول آتش نشانی چیست؟
برای نشان دادن فشار موجود در کپسول آتش‌نشانی از قطعه‌ای به نام درجه کپسول آتش‌نشانی استفاده می‌شود. از دیگر نام‌های درجه کپسول اطفا حریق می‌توان به نمایشگر فشار، عقربه و مانومتر اشاره کرد. فشارسنج کپسول آتش نشانی شامل فشارسنج کپسولی، فشارسنج بوردونی و فشارسنج دیافراگمی می‌شود که از میان سه فشارسنج نامبرده، مانومتر بوردونی در نشان دادن فشارهای بالا از دقت بیشتری برخوردار است و بیشترین کاربرد را دارد. اگر فشارسنج فشار گاز بین ۰ تا ۱۱ بار را نمایش دهد باید کپسول آتش‌نشانی شارژ شود. فشار استاندارد کپسول آتش‌نشانی بین ۱۱ تا ۱۸٫۵ بار است.
سوالات متداول
۱_درجه کپسول آتش نشانی چیست؟
درجه کپسول آتش نشانی قطعه‌ای است که میزان فشار موجود در مخزن کپسول آتش نشانی را نشان می‌دهد.
۲_فشار استاندارد کپسول آتش نشانی چقدر است؟
۱۱ تا ۱۸٫۵ بار فشار استاندارد کپسول آتش نشانی خواهد بود.
۳_شارژ کپسول آتش نشانی چه موقع باید انجام شود؟
اگر فشارسنج یا مانومتر فشار گاز بین ۰ تا ۱۱ بار را نمایش دهد باید کپسول آتش نشانی شارژ شود.
