تست هیدرواستاتیک

مشاغلی که با تجهیزات و لوازمی مانند لوله، مخازن گاز، سیلندر و ….. سروکار دارند همواره در معرض خطراتی چون نشتی و انفجار قرار دارند‌. از این رو نیاز است که برخی از آزمایشات را جهت اطمینان از سلامت و ایمنی این تجهیزات انجام دهند. چرا که انجام این آزمایشات می‌تواند از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کند. یکی از این آزمایشات تست هیدرواستاتیک است.

ممکن است برخی از افراد با این واژه آشنایی نداشته باشند. ما در این مطلب قصد داریم به توضیح این آزمایش بپردازیم. اگر شما نیز می‌خواهید بدانید که تست هیدرواستاتیک چیست لطفا تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

تست هیدرواستاتیک چیست؟

این تست نوعی آزمایش است که جهت اطمینان از سلامت و ایمنی تجهیزاتی مانند بویلر، لوله‌های تحت فشار، مخازن، کپسول‌های آتش‌نشانی، سیلندر گاز و…… انجام می‌شود. با انجام این تست شما از سلامت و عدم نشتی این تجهیزات اطمینان حاصل خواهید کرد. این تست در کارخانه‌ها پس از پایان کار و خاموش کردن دستگاه‌ها باید انجام شود. به دلیل این که سیستم در هنگام کار نتیجه درستی از این تست به ما ارائه نمی‌دهد.

یکی از نکاتی که در هنگام انجام تست هیدرواستاتیک باید به آن توجه کنید این است که این تست باید در فشار مناسب انجام شود. چرا که اگر فشار بالا رود می‌تواند اثرات مخربی روی دستگاه بگذارد. پس از انجام این تست مواردی مانند نشتی، خرابی، ترک خوردگی و سوراخ شدگی دیوار مشخص می‌شود. در ادامه مطلب به نکات دیگری چون دلایل ضرورت انجام این تست و روش انجام آن آشنا خواهیم شد.

دلایل ضرورت انجام تست هیدرواستاتیک

ممکن است این سوال برای افراد ایجاد شود که چرا باید این تست را انجام دهند؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که برخی از این مخازن دربردارنده گازهای سمی و مشتعل هستند که در صورت نشتی می‌توانند باعث انفجار شده و جان افراد زیادی را به خطر اندازند.

از طرف دیگر کلیه این وسایل و تجهیزات حتی آن‌هایی که از با کیفیت‌ترین و معتبرترین برندها هستند دارای طول عمر مشخصی بوده و در طول زمان دچار نقص فنی می‌شوند‌. از این رو بهتر است که در مدت زمان معین بسته به نوع تجهیزات و به صورت دورهای نسبت به ایمنی استاندارد این تجهیزات اطمینان حاصل کنید.

در صورتی که متوجه شوید سیستم دچار نقص فنی، پوسیدگی، نشتی و ….. شده است نسبت به تعمیر آن اقدام خواهید کرد یا اگر به یقین برسید که طول عمر دستگاه با پایان رسیده است باید هر چه سریع‌تر نسبت به تعویض آن اقدام کنید.

تست هیدرواستاتیک کپسول آتش‌نشانی

همان گونه که گفته شد این تست برای مخازنی که حاوی گاز هستند انجام می‌شود. بنابراین یکی از تجهیزاتی که برای آن تست هیدرواستاتیک انجام می‌شود کپسول آتش‌نشانی است. زمان و شرایط انجام تست هیدرواستاتیک کپسول آتش‌نشانی با توجه به نوع کپسول متفاوت است.
به عنوان مثال کپسول‌های دی اکسید کربن هر ۵ سال یک بار در آزمونی با فشار پنج سوم مورد آزمایش قرار می‌گیرند.

در حالی که کپسول‌های خاموش کننده پودر و گاز هر دو سال یک بار و تحت فشار سه برابر و مخزن آتش نشانی آب، گاز و فوم هر سال و تحت فشار ۱.۵ برابر مورد تست قرار می‌گیرند.

این تست برای اطمینان از ایمنی و عدم نشتی و آسیب‌ دیدگی کپسول انجام می‌شود. برای انجام این تست ابتدا مخزن کپسول آتش‌نشانی که قرار است تست کنید را تا فشار معین شده از آب پر کنید. پس از آن شیر ورودی را بسته و منتظر بمانید که بدنه کپسول کاملا خشک شود‌. پس از گذشت این مدت زمان که معمولا ۳۰ ثانیه تا یک دقیقه طول می‌کشد آزمایش را با استفاده از گیج فشار آغاز کنید.

ابزار سنجش تست در این مرحله عددی را به شما نشان می‌دهد. مقدار این عدد نشان دهنده سلامت کپسول آتش‌نشانی است. به این گونه که اگر عدد نمایش داده شده با فشار اولیه کپسول برابر باشد به معنای سلامت کپسول است و در صورتی که عدد کم شده باشد به منظور کاهش فشار بوده و نشان دهنده این است که کپسول نشتی دارد. در این صورت بهتر است سریعا نسبت به پیدا کردن محل نشتی کپسول اقدام کنید و آن را درزگیری کنید.

روش انجام تست هیدرواستاتیک کپسول آتش‌نشانی

نکات ایمنی مهم در تست هیدرواستاتیک کپسول آتش‌نشانی

بهتر است هنگام انجام تست هیدرواستاتیک کپسول آتش‌نشانی نکاتی را در نظر داشته باشید تا این تست بدون خطا انجام شود و نتایج کاملا درست و بدون خطایی را به شما ارائه دهد. از جمله این نکات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • سپردن کار به افراد متخصص

نخستین نکته‌ای که در هنگام انجام تست هیدرواستاتیک کپسول آتش‌نشانی باید در نظر داشته باشید این است که باید انجام این کار را به یک فرد متخصص بسپارید. این فرد باید علاوه بر این که دارای تخصص کافی در این زمینه باشد باید دارای پروانه صلاحیت برای انجام این کار باشد.

  • یادداشت تاریخ و زمان

با توجه به این که زمان تکرار و انجام این تست در کپسول‌های آتش‌نشانی مختلف با هم متفاوت است باید حتما زمان انجام این تست یادداشت شود. به عنوان مثال کپسول‌های CO2 هر پنج سال یک بار مورد آزمایش قرار می‌گیرند. اگر زمان و تاریخ دقیق انجام تست قبلی توسط متخصص به درستی یادداشت نشده باشد نمی‌توان به طور دقیق زمان انجام تست بعدی را معین کرد.

این دیتا در قالب یک لیبل یا برچسب توسط افراد متخصص روی کپسول پس از انجام تست چسبانده می‌شود و در تست بعدی توسط متخصص مورد مطالعه قرار می‌گیرد.

تست هیدرواستاتیک مخازن تحت فشار

تست هیدرواستاتیک مخازن تحت فشار جهت اطمینان حاصل کردن از تحمل فشار کاری توسط این سیستم، ایمنی و سلامت آن انجام می‌شود. در تمام آزمایشات هیدرواستاتیک از آب به عنوان مایع پر کننده استفاده می‌شود چرا که آب قابلیت فشرده شدن ندارد.

جهت انجام این تست ابتدا هوای داخل مخزن مورد نظر باید کاملا تخلیه شده و کل آن با استفاده از آب پر شود. سپس سیستم مخزن باید تحت فشار ۱.۵ برابر فشار طراحی قرار گیرد. پس از آن فشار باید مرتبا توسط افراد متخصص تحت کنترل قرار گیرد تا سیستم از نظر نشتی مورد بررسی واقع شود. لازم به ذکر است که بازرسی‌های بصری را می‌توان از طریق فلورسنت روی مایع برای مشخص کردن جای نشتی و یا از طریق رنگ‌های ردیاب انجام داد.

نکات ایمنی مهم در تست هیدرواستاتیک مخازن تحت فشار

جهت انجام صحیح و کم خطای این تست باید در هنگام انجام آن نکاتی را در نظر داشته باشید. رعایت این نکات در انجام تست هیدرواستاتیک این مخازن به حفظ سلامت خودتان و کم کردن خطای آزمون کمک می‌کند. از جمله این نکات می‌توان موارد زیر را برشمرد:

  • استفاده از مایع پر کننده مناسب

یکی از مهم‌ترین نکاتی که در انجام تست باید به آن توجه کنید این است که چه نوع مایعی برای پر کردن مخزن مناسب است. همان گونه که گفته شد با توجه به این که آب قابلیت فشرده سازی ندارد به طور معمول برای انجام تمام تست‌های هیدرواستاتیک از آب شرب استفاده می‌شود.

توجه داشته باشید اگر برای انجام این تست از آب غیرشرب استفاده کردید، با توجه به این که آب غیرشرب حاوی مقادیر بالایی از کلراید است که باعث خوردگی فولاد می‌شود، حتما از سود سوزآور و یون هیدروکسی در ترکیب آن استفاده کنید.

  • انتخاب زمان و دمای مناسب

یکی دیگر از نکات مهم در انجام این تست انتخاب زمان و دمای مناسب است. توجه داشته باشید که زمان و دما تاثیر مهمی در خوردگی دارند. اگر زمان تماس و دمای آب کم باشد سعی کنید از آب‌های با کلراید بالاتر استفاده کنید.

  • کم کردن شیارها

لایه رویی اکسیدکروم مقاوم به خوردگی فولاد است. با تبخیر تدریجی آب درصد کلراید در شیارهای مخزن بالاتر رفته و احتمال خوردگی بیشتر می‌شود. از این رو توصیه می‌شود که پس از انجام تست آب به طور کامل از مخزن تخلیه شده و هوای خشک به داخل آن دمیده شود. یکی دیگر از راه‌های جلوگیری از خوردگی در اثر تجمع کلراید در شیارها این است که این شیارها به طور کامل حذف شده یا به حداقل برسند.

  • اطمینان از ترکیبات آب

هنگامی که از آب به عنوان مایع پر کننده مخزن استفاده می‌کنید توجه داشته باشید از آبی استفاده کنید که میزان کلر آزاد آن کمتر بوده یا از تمیزترین آب شرب در دسترس که دارای سختی کمی باشد استفاده کنید. در صورتی که میزان کلر داخل آب از ۰.۲ ppm کمتر باشد و یا آثار لجن داخل آب دیده شود باید هر چه سریع‌تر سیستم را با استفاده از آب گندزدا شست‌وشو دهید.

  • استفاده از فرآیند مناسب تمیزکاری

قبل و پس از انجام تست هیدرواستاتیک از فرآیند تمیزکاری مناسب مانند بلاست، اسیدشویی و سایر فرآیندهای مکانیکی برای پاکسازی لایه‌های اکسیدی، ذرات آهن، خراش‌ها و …… استفاده کنید.

تست هیدرواستاتیک مخازن cng

با استفاده از تست هیدرواستاتیک مخازن cng می‌توان ویژگی‌های مکانیکی بدنه مخزن در برابر تغییرات فشار مورد بررسی قرار داد. این تست مطابق استاندارد ملی ۶۷۹۲ ایران انجام می‌شود و از حوادثی مانند انفجار مخازن cng و سیلندرهای بدون درز فولادی جلوگیری می‌کند.

با توجه به این که تجهیزات cng معمولا حاوی گازهای سمی و مشتعل هستند بروز هر گونه مشکلی مانند نشتی، سوراخ شدن دیواره، ترکیدگی و ….. می‌تواند باعث انفجار شده و جان انسان‌های زیادی را به خطر اندازد. از این رو انجام تست هیدرواستاتیک برای این مخازن بسیار مهم بوده و باید به صورت دوره‌ای و مرتب توسط افراد متخصص انجام شود. این تست در انواع روش‌های واترجکت و غیر واترجکت انجام می‌شود که در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت.

تست هیدرواستاتیک مخازن cng

انواع تست هیدرواستاتیک مخازن cng

  • روش واترجکت

در این روش که روش انبساطی نیز نام دارد ابتدا مخزن مورد نظر را از آب پر می‌کنند و سپس آن را داخل محفظه‌ای جداگانه پر از آب می‌اندازند. این محفظه نیز باید کاملا مهر و موم شده باشد و راه نفوذ هوا نداشته باشد. در این مرحله مخزن تحت فشار قرار گرفته و منبسط می‌شود. سپس پس از تخلیه کل مخزن میزان انبساط آن اندازه گیری می‌شود.

پس از حذف انبساط دوباره مخزن پر از آب می‌شود. در این روش از روی میزان انبساط مخزن می‌توان به ویژگی‌های آن پی برد. به این صورت که اگر پس از پایان انبساط مخزن به اندازه و حالت اولیه خود برنگردد یعنی از سلامت و ایمنی خوبی برخوردار نیست. هم‌چنین انبساط بیش از حد معمول مخزن می تواند نشانه الاستیسیته بالا و نازک شدن دیواره مخزن باشد که در این صورت نیز مخزن استاندارد نخواهد بود.

  • روش غیرواترجکت

در این روش که انبساط مستقیم نیز نام دارد مخزن یا سیلندر مورد نظر از آب پر می‌شود. در این روش بر خلاف روش قبلی که برای ایجاد انبساط از مخزن مهر و موم شده دیگری استفاده می‌شد، برای انبساط از دستگاه خاصی استفاده می‌شود.

یعنی روش ایجاد انبساط در این دو روش با هم فرق دارد و در این روش به صورت مستقیم و از طریق دستگاه مخصوص ایجاد می‌شود. پس از خروج آب داخل مخزن یا سیلندر میزان انبساط دائمی و کلی مورد بررسی قرار گرفته می‌شود. در صورتی که مخزن دارای کاهش و افزایش غیراستاندارد انبساط نباشد سلامت آن تایید می‌شود.

مراحل انجام تست هیدرواستاتیک مخازن cng

دستورالعمل تست هیدرواستاتیک مخازن cng مرحله به مرحله به صورت زیر است:

  • شناسایی سیلندر و انتخاب برای انجام تست

مدت زمان انجام تست در مخازن و سیلندرهای مختلف متفاوت است. بنابراین ابتدا باید این نکته را در نظر بگیرید که آیا زمان آن رسیده است که مخزن cng را مورد آزمایش قرار دهید یا خیر. پاسخ این سوال را می‌توانید از روی لیبل اطلاعات تست مخزن و تاریخ آخرین تست متوجه شوید. پس از این که متوجه شدید مخزن یا سیلندر مورد نظر باید مورد آزمایش قرار گیرد آن را برای انجام تست آماده کنید.

  • تخلیه فشار داخل مخزن

در این مرحله باید مخزن یا سیلندر مورد نظر از گازهای سمی و مشتعل کاملا تخلیه شود. توجه داشته باشید که این کار را در محیط‌های بسته که احتمال به خطر افتادن سلامت افراد وجود دارد انجام ندهید و برای این کار حتما فضای باز را انتخاب کنید.

  • بررسی ساختار بیرونی

در این مرحله بهتر است ساختار بیرونی مخزن یا سیلندر توسط افراد متخصص از نظر وجود هر گونه جوشکاری یا سوختگی در اثر تماس با الکترود، پوسیدگی، بریدگی، ترک خوردگی و ….. مورد بررسی قرار گیرد.

  • بررسی ساختار درونی

در این مرحله تنها محلی که متخصص می‌تواند مورد بررسی قرار دهد محل نصب شیر است. بنابراین باید این محل را از نظر هر گونه خرابی یا نشتی بازرسی کند.

  • اندازه گیری وزن مخزن

در تست هیدرواستاتیک مخازن cng باید اندازه وزن دقیق مخزن جهت مقایسه وزن واقعی و اولیه اندازه‌گیری شود.

  • بررسی رزوه‌ها و دنده‌ها

سلامت رزوه‌ها و دنده‌ها نیز باید توسط فرد متخصص از نظر وجود براده آهن روی آن‌ها باید مورد بررسی قرار گیرد.

  • انجام تست

پس از چک و بررسی موارد گفته شده این آزمایش مطابق دستورالعمل تست هیدرواستاتیک گفته شده در بخش پیشین زیر نظر افراد متخصص انجام می‌شود‌.

  • تخلیه مخزن و خشک کردن سیلندر

در این مرحله باید مخزنی که از آب پر شده بود کاملا تخلیه شده و داخل مخزن با استفاده از دمیده شدن هوای خشک کاملا از آب تخلیه شود. پس از تایید عملکرد و استاندارد سلامت سیستم، لوله‌ها و مخازن را در جای اولیه خود نصب کنید و برچسب سلامت جدیدی را روی آن نصب کنید.

کلیه اطلاعات بازرسی شامل تاریخ و زمان تست، موارد سلامت و تعمیر شده سیستم باید روی لیبل نوشته شود تا در انجام تست‌های بعدی متخصص از وضعیت دستگاه آگاهی داشته باشد.

مراحل انجام تست هیدرواستاتیک مخازن cng

هزینه انجام تست هیدرواستاتیک چقدر است؟

هزینه انجام تست هیدرواستاتیک مطابق تعرفه هر سال متفاوت است. ممکن است برخی از افراد بخواهند از تعرفه این هزینه‌ها آگاهی داشته باشند. لازم به ذکر است که این هزینه‌ ثابت نیست و تحت تاثیر عوامل مختلفی ممکن است متغیر باشد. از جمله عواملی که در این اختلافات هزینه تاثیرگذار است می‌توان به نوع مخزن یا سیلندر، روش به کار برده شده در انجام تست، استفاده از نوع فرایند تمیزکاری، مواد به کار برده شده، تخصص افراد و ….. اشاره کرد.

ماهان گستر همگام

مجموعه ماهان گستر همگام یکی از فروشگاه‌های اینترنتی عرضه کننده انواع تجهیزات ایمنی آتش‌نشانی با کیفیت بالا و قیمت مناسب است. این مجموعه خدمات مربوط به تست هیدرواستاتیک شامل عملیات شات بلاست‌ خارج سیلندر، رسوب‌زدایی داخل سیلندر، سندبلاست خارج از سیلندر، تست نیوماتیکی شیر، چربی‌زدایی سیلندر، تست انبساط حجمی سیلندر، رنگ‌آمیزی به صورت کوره‌ای و ….. را انجام می‌دهد.

شما می‌توانید سایر محصولات را مانند کپسول آتش‌نشانی co2، کپسول آتش‌نشانی بیوورسال، کپسول آتش‌نشانی پودر و گاز و کپسول آتش‌نشانی 6ABC را در این فروشگاه خریداری کنید. این مجموعه هنگام خرید به مشتریان خود فاکتور رسمی ارائه میدهد.

سخن پایانی

افرادی که در مشاغل خود با مخازن، سیلندر و کپسول‌های گاز سر و کار دارند مدام در معرض خطراتی چون نشتی، ترکیدگی و انفجار این لوله‌ها قرار دارند. از این رو باید استاندارد ایمنی و سلامت این تجهیزات به صورت دوره‌ای مورد بررسی قرار گیرد. یکی از راه‌های بررسی این تجهیزات انجام تست هیدرواستاتیک است.

این تست جهت بررسی سلامت و ایمنی تجهیزاتی چون سیلندر، کپسول، مخازن و ….. انجام شده و اطلاعات آن پس از بررسی روی سیستم درج خواهد شد. مدت زمان بررسی و تکرار این تست بسته به نوع سیستم متفاوت است.

سوالات متداول

چرا باید تست هیدرواستاتیک را انجام دهیم؟

انجام این تست جهت اطمینان از سلامت استاندارد سیستم به صورت دوره‌ای ضروری است.

قیمت تست هیدرواستاتیک چگونه است؟

قیمت انجام این تست با توجه به تعرفه سال، روش انتخاب شده برای انجام آن، نوع سیستم مورد بررسی، تخصص افراد و مجموعه و ….. متفاوت است.

تست هیدرواستاتیک را کجا انجام دهیم؟

مراکز معتبر زیادی وجود دارند که این تست را زیر نظر افراد متخصص و با کیفیت بالا انجام می‌دهند. یکی از این مراکز ماهان گستر همگام است.