تجهیزات اطفا حریق چیست؟

اطفا حریق مجموعه اقداماتی است که برای مقابله با آتش بوسیله خاموش کردن، کنترل و یا هدایت آتش‌های ناخواسته انجام می‌گیرد. اهداف اطفای حریق حفاظت از سلامت افراد، جلوگیری از آسیب به اموال و حفاظت از محیط زیستاست.
اطفای حریق مهارتی بسیار فنی است که احتیاج به دوره‌های طولانی چه در زمینه‌های عمومی مانند مقابله با آتش و چه در زمینه‌های تخصصی مانند عملیات امداد و نجات دارد. به شخصی که به صورت تخصصی به مهارت‌های اطفای حریق آشناست آتش‌نشان می‌گویند.

انواع سیستم های اطفای حریق :

متفاوتی با توجه به کلاسه بندی حریق ها به منظور اطفای آن ها خاموش کننده های متفاوتی به شرح ذیل با توجه به ویژگی و قابلیتشان طراحی و تولید شده است :

• خاموش کننده آب و گاز
• خاموش کننده پودی
• خاموش کننده دی اکسید کربن
• خاموش کننده حاوی ترکیبات هالوژنه
• خاموش کننده های حاوی کف

روش‌های اطفای حریق :

روش‌های اطفای حریق بستگی به نوع آتش دارد. برای مقابله با آتش باید یکی یا بیشتر از عوامل اصلی مثلث آتش یعنی هوا، ماده سوختنی و یا حرارت را کنترل کرد که البته امروزه مثلث حریق به منشور حریق تبدیل شده است که ضلع چهارم همان واکنش های شیمیایی است که منجر به ایجاد حریق می گردند. همچنین می‌توان آتش‌نشانی و یا اطفاء حریق را به دو گروه دستی و اتوماتیک تقسیم کرد؛ که در نوع اول یعنی دستی، عملیات اطفای حریق به صورت دستی و توسط افراد و یا آتش نشانان صورت می‌پذیرد و در نوع دوم یعنی اطفاء حریق اتوماتیک، این عملیات به صورت خودکار و بدون حضور عوامل انسانی صورت می‌پذیرد.

اطفای حریق دستی :

اطفای حریق دستی به تجهیزات گفته می شود که معمولا توسط یک فرد متخصص و یا آتش نشان بکار گرفته می شود و جهت فرمان از عوان انسانی استفاده میشود. نمونه اطفا حریق های دستی کپسول های آتش نشانی می باشد که معمولا در هر خانه و یا مکانی مشاهده می گردد. این کپسول های انواع مختلف دارند که بر اساس نوع و یا کلاس حریقی که می توانند خاموش کنند تقسیم بندی می شود. انواع سیستم های اطفای حریق دستی و یا به اصطلاح عامیانه خاموش کننده های دستی به شرح ذیل تقسیم بندی میشوند :

• خاموش کننده های پودری ( پودر خشک شیمیایی )
• خاموش کننده های پودری ( پودر تر شیمیایی )
• خاموش کننده های پودری ( پودر خشک )
• خاموش کننده های دی اکسید کربن
• خاموش کننده های حاوی ترکیبات هالوژنه
• خاموش کننده های حاوی کف

این خاموش کننده ها دارای رنگ های متفاوتی بر روی بدنه می باشند که استاندارد بین المللی رنگ بدنه بصورت ذیل دسته بندی میشود:

قرمز : آب ، کرم : کف ، آبی : پودر ، سیاه : دی اکسید کربن و سبز مربوط به خاموش کننده های هالن می باشد.

اطفای حریق اتوماتیک :

سيستم هاي اتوماتيك اطفاء به چند دسته تقسيم ميشوند:

1 -Wet pip

2 -Dry pipe

3 -Alternate

4 -Pre action

5 -Deluge system

6 -Halon system

7-Foam system

سيستم کف : Foam

در اين نوع کف عامل اصلی اطفاء ميباشد که در کارگاه های رنگ، موادنفتي و غيرهاستفاده ميشود.

سیستم اطفای حریق آیروسل (Aerosol) :

سیستم های اطفاء حریق آیروسل (Aerosol) یاDSPA توسعه یافته اند تا جایگزین سیستم های هالون گردند که در اصل در کاربردهای دریایی، اتاقهایIT و غیره کاربرد داشتند. سیستم های اطفای حریق آیروسل را به صورت الکتریکی، گرمایی و دستی می توان فعال کرد. این سیستم بر روی لایه اوزون اثرگذار نبوده و باعث افزایش فشار در محیطی ای که در آن فعال شده است نمی شود.

این فرایند متکی بر مواد جامد با انرژی بالا در زمان فعال شدن می باشد که با هم در یک فضای عادی به ارمغان آورد. این سیستم می تواند برای حریق های نوعA وB وC وF استفاده شود و در حریق های اولیه و توسعه یافته هم با موفقیت اطفاء را انجام می دهد.

با توجه به اینکه در زمان بروز حریق، مهم ترین اصل جهت جلوگیری از انتشار آن، نحوه اطفاء می باشد لذا در نظر داریم در این مبحث نکات کلیدی و مهمی را در این زمینه به شما کاربر گرامی خاطر نشان سازیم امید است پس از مطالعه آمادگی لازم جهت اطفاء هر گونه حریق را داشته باشید.

روش های اطفای حریق :

به طور کلی اگر بتوانیم یکی از اضلاع هرم آتش را که شامل اکسیژن ، حرارت ، مواد اشتعال زا و یا واکنش های زنجیره ای می باشد را کنترل و محدود نماییم ، حریق مهار خواهد شد.
روش های کلی بر مبنای ماهیت حریق به صورت های ذیل می باشد:
1) سرد کردن حریق، 2) خفه کردن حریق، 3) مانع شدن یا از بین بردن مواد قابل اشتعال، 4) کنترل واکنش های زنجیره ای.

1. سرد کردن حریق:

سرد کردن یکی از روش های قدیمی و معمول و موثر برای کنترل حریق می باشد.
این عمل عموماً با آب انجام می شود . یکی از خصوصیات گاز دی اکسید کربن نیز سرد کردن آتش می باشد . میزان و روش بکار گیری آب در اطفاء حریق اهمیت بسیاری دارد ، این روش برای حریق های نوعAمناسب میباشد.(جهت آشنایی با این گروه به مبحث تجهیزات آتش نشانی بخش کپسول ها مراجعه نمایید)

2. خفه کردن حریق:

خفه کردن، همانطور که از نام آن پیداست در حقیقت پوشاندن روی آتش با موادی است که از رسیدن اکسیژن به محوطه آتش جلوگیری می نماید . این روش اگرچه در همه حریق ها موثر نیست ولی روش خوبی برای بیشتر حریق ها می باشد . مورد استثناء موادی است که در حین سوختن اکسیژن تولید می کنند ، مانند : نیترات و زنجیره های آلی اکسیژن دار مثل پراکسید های آلی همچنین موادی که سرعت آتش گیری در آنها زیاد است ماننددینامیت ، سدیم ، پتاسیم که از این قاعده مستثنی هستند . موادی که برای خفه کردن بکار می روند بایستی سنگین تر از هوا بوده و یا حالت پوششی داشته باشند . خاک ، شن ، ماسه . پتوی خیس نیز این کار را می توانند انجام دهند.

3. مانع شدن یا از بین بردن مواد قابل اشتعال:

این روش در زمان آغاز حریق عملی می باشد و با قطع جریان، جابجا کردن مواد، جدا کردن منابعی که تاکنون حریق به آنها نرسیده، کشیدن دیوارهای حائل و یا خاکریز و همچنین رقیق کردن ماده سوختنی مایع را امکان پذیر می باشد.

4. کنترل واکنش های زنجیره ای:

برای این کار استفاده از برخی ترکیبات هالن و جایگزین های آن و برخی ترکیبات جامد مانند جوش شیرینبسیارموثر می باشد. این عمل برای کنترل حریق دشوار تر و پر هزینه تر از سایر روشهاست ولی می تواند بصورت مکمل برای مواد پر ارزش بکار رود.

مواد خاموش کننده:

موادی که بعنوان خاموش کننده آتش به کار می روند در ۴دسته قرار می گیرند. بدلیل لزوم سرعت عمل و افزایش پوشش خاموش کننده ها ، می توان از دو یا چند عنصر خاموش کننده بطور همزمان استفاده نمود . طبیعتاً هر کدام از مواد یاد شده در اطفاء انواع حریق ها دارای مزایا و معایبی می باشند .

طبقه بندی این مواد به شرح ذیل می باشد:

(A مواد سرد کننده از قبیل آب و گازCO2
(B مواد خفه کننده از قبیل خاک ، ماسه و کف CO2
(C مواد رقیق کنندههوا شامل CO2 و N2
(D مواد محدود کننده واکنش های زنجیره ای مانندهالن و پودرهای مخصوص

آب:

استفاده از آب برای کنترل حریق یکی از ساده ترین و در عین حال موثر ترین روشی است که تمام افراد با آن آشنا می باشند. همان اندازه که استفاده از آب می تواند در خاموش کردن آتش مفید با شد به همان اندازه هم می تواند در استفاده نابجا ایجاد مخاطره و گسترش حریق یا خسارات نماید.

مزایای آب:

1. فراوان و ارزان است ، خصوصا که برای این منظور تصفیه کامل آن لازم نیست.
2. گران روی پایین و قابلیت انتقال آسان داشته و در مجاری فلزی ، لاستیکی و برزنتی براحتی جاری می شود.
3. دارای ظرفیت گرمایی بالایی بوده که آن را بصورت یک سرد کننده مطلوب مطرح می کند . ظرفیت گرمایی آب ۵برابر آلومینیوم و ۱۰برابر روی و مس می باشد . مهمتر از آن اینکه گرمای نهان تبخیر آب بسیار بالا بوده و گرمای زیادی هنگام تبخیر جذب می کند.
4. غیر قابل تجزیه بر اثر حرارت است ، حتی در دمای بالا نیز تجزیه نمی شود . بطوری که در ۲۰۰۰درجه سانتیگراد تنها یک دهم مولکولهایش تجزیه می شوند.
5. توان سرد کنندگی بالایی دارد بطوری که در حجم مساوی ، ۵/۶برابر سرد کننده تر ازCO2است . هر لیتر آب می تواند هنگام تبخیر حدود ۵۵۰کیلو کالری گرما جذب نماید و هر متر مکعب آب نیز برای افزایش دمایی به اندازه ۱۰درجه گرمایی حدود ۱۰۰۰۰کیلو کالری گرما جذب می کند.

معایب آب:

1. سنگین وزن است لذا حمل ونقل آن در اطفاء متحرک مشکل است.
2. هادی الکتریسیته است، در محل هایی که جریان برق وجود دارد، خطر برق گرفتگی را افزایش می دهد.
3. آب دارای خطر تخریب است، زمانی که آب تحت فشار پاشیده شود قدرت تخریب بالایی دارد که گاهی کمتر از خود حریق نیست.
4. هنگام اطفاء حریق مواد و محصولات در اثر ترکیب با آب دچار خسارت می گردند. مانند داروها، اثاثیه، کارتن های بسته بندی، رنگها و محصولات تولیدی.
5. به دلیل افزایش حجم آب هنگام تبخیر در هنگام پاشیدن به روی مایعات قابل اشتعال مثل نفت یا روغن باعث پرتاب شدن مایعات، انفجار و پاشش آن شده و گسترش حریق را باعث می شود.
6. به دلیل کشش سطحی آب نفوذ آن به داخل تل مواد (تل ذغال سنگ ، خاک اره و مانند آن) محدود است.

کف آتش نشانی:

کف بصورت محلول تهیه می گردد. کف در هنگام پاشیده شدن توسط سر لوله کف ساز با هوا و آب مخلوط شده و حباب سازی می گردد کف در هنگام استفاده، با گسترش فراوانی که دارد می تواند روی حریق را پوشانده و مانع رسیدن اکسیژن و صعود گازهای ناشی از حریق می گردد.
نکته مهم دراستفاده از کف، توسعه خوب آن و پخش شدن روی سطح ماده احتراقی مخصوصا مایعات قابل اشتعال بدلیل سبکی آن می باشد.

پودر های خاموش کننده:

استفاده از برخی از مواد شیمیایی که معمولا دارای بنیان کربنات، سولفات یا فسفات می باشند یکی از راه های متداول و ساده برای خاموش کردن آتش از طریق خفه کردن آن است. این ترکیبات براحتی جهت اطفاء گروه های C،B،A حریق بکار می روند. به همین دلیل در استفاده های عمومی معمولا این ترکیب خاموش کننده توصیه می شود. به این ترکیبات پودر شیمیایی گفته می شود. پودر شیمیایی اگر چه برای حریق دسته A کاربرد دارد ولی بدلایل اقتصادی توصیه نمی گردد مگر اینکه مواد در حال اشتعال پر بها بوده یا استفاده از آب ماهیت آنها را تغییر دهد.

پودر شیمیایی:

این پودر روی حریق پاشیده شده و باعث پوشاندن آتش و جلو گیری از رسیدن اکسیژن می گردد.

پودر ها در حرارت بالای ۶۰درجه سانتیگراد پایداری خوبی ندارند و امکان چسبندگی آنها در کپسول زیاد می گردد. قطر دانه های پودر بسته به نوع مواد و شرکت سازنده حدود ۷۵-۱۰میکرون می باشد. هرچه قطر ذرات ریزتر باشد پودر موثرتر است .پودر شیمیایی تحت فشار ازت یاCO2 در سطح قاعده حریق به صورت جارویی پاشیده شده و در صورتی که افراد آموزش کافی دیده باشد براحتی آتش را خاموش می نمایند .

پودر خشک:

این پودر برای خاموش کردن حریق فلزات قابل اشتعال مثل سدیم، پتاسیم، منیزیم و مانند آن بکار می رود.

گاز: CO2

دی اکسید کربن گازی است غیر قابل احتراق، بی بو، غیر سمی و سنگین تر از هوا که دارای چگالی۵/۱بوده و هادی الکتریسیته نیست. مکانیسم عمل آن هنگام حریق به سه صورت است : اول خفه کردن آتش با تشکیل یک لایه سنگین مقاوم در مقابل عبور هوا، دوم رقیق کردن اکسیژن هوادر اطراف محوطه حریق و سوم سرد کردن آتش.

یکی از خصوصیات مهم گاز CO2 این است که باعث خسارت به مواد موجود در محیط حریق نمی شود لذا در مواردی که مواد با ارزش دچار حریق می شوند مناسب تر از اب است CO2 برای حریق های الکتریکی بسیار مناسب است زیرا بدلیل عدم هدایت برق و عدم وجود مواد باقیمانده باعث اتصالییا خرابی در مواد حساس نمی گردد.

ترکیبات هالوژنه (هالن):

هالن در هنگام اطفاء بدون بجای گذاشتن اثرات تخریبی و باقیمانده بر روی مواد و دستگاه ها می تواند بطور بسیار موثری ایفای نقش نماید. مکانیسم اثر هالن تا حدودی مشابهCO2 بوده و چون سنگین تر از هوا هستند می توانند به سرعت روی حریق را پوشانده و مانع رسیدن اکسیژن گردند. بعلاوه پاشش این مواد بر روی حریق می تواند باعث رقیق شدن اکسیژن هوا در اطراف حریق شده و آن را مهار نماید این مواد در وزن مساوی قدرت خاموش کنندگی آنها۲ تا 3برابرCO2 می باشد . هالن می تواند در هنگام مجاورت با آتش از سرعت واکنش های زنجیره ای بکاهد و بصورت موثر تری آتش را مهار نماید به همین دلیل در شرایط یکسان برای خاموش کردن آتش میزان مورد نیاز هالن کمتر از یک چهارم میزانCO2 مورد نیاز برای اطفاء است .خاموش کننده هالن برای محدوده های کوچک ولی مهم تجهیزات یا مواد قابل اشتعال مانند ماشینهای الکترونیکی و الکتریکی، حریق های مواد جامد پر ارزش، سایتهای دیسپاچینگ، مراکز مخابراتی و مانند آن کاربرد فراوان دارد.

خرید تجهیزات اطفا حریق

خرید تجهیزات اطفا حریق برای مشتریان عزیزی که قصد خرید این تجهیزات را دارند در شرکت ما انجام میشود.تجهیزات اطفا حریق از جمله لوازم و تجهیزاتی هستند که برای ایمنی افراد به طور گسترده‌ای از آنها استفاده می گردد.شما با خرید تجهیزات اطفا حریق میتوانید به طور گسترده‌ای ایمنی افراد داخل ساختمان را تضمین کنید.لوازم اطفا حریق دارای انواع مختلفی می باشند که در شرکت ما انواع مختلف این لوازم به فروش میرسد.ما همه تلاش خود را میکنیم تا بتوانیم محصولاتی با کیفیت عالی و قیمت مناسب برای مشتریان عزیز ارائه دهیم.شما عزیزان در هنگام خرید تجهیزات اطفا حریق بایستی به یک سری از نکات توجه ویژه داشته باشید.برای این که بتوانید بهترین انتخاب را در خرید تجهیزات اطفاء حریق انجام دهید بایستی از شرکتهای معتبر خریداری نمایید.شرکت ما با سابقه دیرینه خود در پخش و فروش انواع تجهیزات اطفا حریق دارای تاییدیه‌های لازم میباشد. در ساخت تمام محصولات و لوازم آتش نشانی سعی شده است از بهترین و با کیفیت‌ترین مواد اولیه استفاده گردد.

انواع سیستم اعلام و اطفاء حریق

انواع آژیر، انواع چراغ های گردان، شارژ و نگهداری کپسول آتشنشانی

اسپرینکلر یا به عبارت دیگر آب افشان، یکی از ابزار مهم در عملیات اطفاء حریق است. اسپرینکلر آتش نشانی از تجهیزات مهمی است که در سرتاسر جهان برای ایمن نگه داشتن ساختمان‌ آن را نصب می‌کنند. اسپرینکلر آتش نشانی زمانی به کار می‌افتد که حسگر ها علائمی از افزایش دما را ثبت کنند یا تشخیص دهند.

اسپرینگلر بغل زن ایران شیر یکی از اسپرینکلرهای اسخت ایران است که توسط متخصصین ایرانی با بهترین دقت و کیفیت طراحی و تولید شده و اصالت اینکار به مجموعه ایران شیر واقع در شهرک صنعتی البرز استان قزوین برمی گردد. اسپرینگر بغل زن که به اصلاح اسپرینکلر دیواری نیز نامیده می شود بر روی دیوار نصب می گردد و آب را با فشار 12 بار به صورت افقی پخش می کند. این نوع اسپرینکلر در راهروها و مکان های دارای تابلوی برق بیشتر نصب می گردند.

اسپرینگلر پایین زن ایران شیر یکی از متداول ترین اسپرینکلرهاست که توسط متخصصین ایرانی با بهترین دقت و کیفیت طراحی و تولید شده است و اصالت اینکار به مجموعه ایران شیر واقع در شهرک صنعتی البرز استان قزوین برمی گردد. اسپرینگر پایین زن پس از اینکه دمای محیط به دمای مشخصی رسید(-68 تا 79 درجه سانتیگراد)، آب را با فشار 12 بار از سمت بالا به پایین پاشش می کند و بدین صورت سبب مهار آتش می شود. جنس این وسیله از برنج سخت و روکش کروم می باشد و از لحاظ کیفیت دارای استانداردهای بین المللی و ملی مخصوص می باشد.

از مزایای استفاده از اسپرینکلر ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بالب های حرارتی استفاده شده در اسپرینکلر ها همگی دارای گواهینامه استاندارد UL از آمریکا می باشند
• دارای استاندارد های مختلف سازمان های آتش نشانی تهران و شهرستان ها
• دارای خدمات پس از فروش طولانی مدت 10 ساله
• تحویل و نصب فوری طبق تعرفه های موجود

اسپرینکلر کانسیلد یا مخفی نوعی از اسپرینکلر پایین زن همراه قاب است تا دیده نشود و اینگونه عمل می کند که با تشخیص حرارت، صفحه قاب جدا شده و اسپرینکلر به سمت پایین حرکت می کند و از این مرحله به بعد مانند اسپرینکلر پایین زن معمولی عمل می کند. کاربرد اسپرینکلر های مخفی در مکان های لوکس و هتل ها و به طور کلی مکان هایی است که زیبایی اهمیت زیادی دارد. قاب های اسن نوع اسپرینکلر ها در مدل ها و رنگ های مختلف متناسب با دکور اجرا شده در محل است. ماهان گستر همگام تولید کننده انواع اسپرینکلر ها با نرخ تخلیه 6/5 در دما های کاری متفاوت که اسپرینکلر با هر دمای کاری، رنگ بالب مختص به خود را دارد.

انواع سیستم اطفاء حریق و سیستم های F&G از قبیل:

سيستم هاي اطفاء حريق گازي براي انواع زيادي از كلاس هاي حريق (A.B.C) مناسب و قابل استفاده است. از سيستم هاي گازي در مواردي استفاده مي شود كه سيستم آب و فوم به دليل ايجاد آسيب به اموال و يا ايجاد مشكل براي افراد قابل استفاده نباشد.

اين سيستم ها به اقسام اصلي زير تقسيم مي شود:

1- سيستم اطفاء حريق دي اكسيد كربن

2- سيستم اطفاء حريق با عوامل پاك

3- سيستم اطفاء حريق گازهاي نجيب

4- سيستم اطفاء حريق هالوكربني

عوامل از سه طريق عمل اطفا را انجام مي دهند

1- كاهش دما (سيستم دي اكسيد كربن)

2- كاهش اكسيژن (سيستم دي اكسيد كربن و گاز هاي نجيب)

3- شكستن زنجيره واكنش حريق (سيستم هالوكربن)

عملكرد سيستم اطفاء حريق

دو روش براي استفاده از عوامل اطفا وجود دارد:

•  پر كردن كل فضا از عامل اطفا
•  اعمال موضعي عامل اطفا

در سيستم هايي كه از روش پر كردن كل فضا از عامل اطفا استفاده مي كنند، محيط سه بعدي تا حدي از عامل اطفا پر مي شود كه چگالي لازم جهت اطفاي حريق (درصد حجمي عامل اطفا در هواي محيط) ايجاد شود. اين سيستم ها مي توانند بصورت اتوماتيك توسط سيستم اعلان حريق و يا به صورت دستي فعال شوند.

سيستم هايي كه بر مبناي اطفاي موضعي عمل مي كنند، عامل اطفا را مستقيما بر حريق و يا فضاي سه بعدي در برگيرنده آن اعمال مي كنند. تفاوت عمده سيستم اطفاء حريق موضعي با سيستم هاي مبتني بر پر كردن تمامي فضاي خطر، عدم وجود حايل فيزيكي جهت ايجاد محيط اطفاء بستر است.

اين سيستم ها عموما در موارد زير به كار مي روند:

1. تجهيزات الكتريكال (اتاق هاي سوئيچينگ، اتاق هاي باطري، اتاق هاي كنترلي، اتاق هاي حراست و امنيت و تالارهاي مترو)
2. مراكز ابزار دقيق
3. گالري هاي اجناس قيمتي و يا عطيقه
4. موزه ها
5. كتابخانه ها
6. موتورخانه ها

انواع شیرآلات (روتارکس):

1. سیستم های اطفاء IG (روتارکس)
2. سیستم های اطفاء FM200 (روتارکس)
3. سیستم های اطفاء CO2 (روتارکس)