تجهیزات اطفا حریق چیست؟

در این مقاله در رابطه با تجهیزات اطفا حریق، مفاهیم و فناوری‌های مرتبط با اطفای حریق را بررسی می‌کنیم. حریق یکی از خطرات پتانسیلی پیش رو در هر محیط است و می‌تواند منجر به آسیب‌های جسمانی، خسارات مالی و حتی فوت افراد شود. بنابراین، استفاده از تجهیزات اطفا حریق به عنوان یک ابزار مؤثر در کنترل و منحل شدن حریق‌ها بسیار حائز اهمیت است.

در این مقاله، به معرفی و بررسی انواع مختلف تجهیزات اطفا حریق پرداخته می‌شود. از جمله مواردی که مورد بررسی قرار می‌گیرد می‌توان به اسپرینکلر‌ها، آتشنشانی‌ها، پرده‌های آب، رسانه‌های هوشمند، سیستم‌های گازی اطفا حریق و دیگر روش‌های اطفای حریق اشاره کرد. هر کدام از این تجهیزات و روش‌ها دارای ویژگی‌ها و عملکردهای منحصر به فردی هستند که باید با توجه به نوع و ماهیت حریق در نظر گرفته شوند.

سیستم اطفا حریق چیست؟

سیستم اطفا حریق، یک سامانه متشکل از تجهیزات و وسایل مختلف است که برای شناسایی، آگاه‌سازی و کنترل حریق‌ها و جلوگیری از گسترش آن‌ها استفاده می‌شود. عملکرد این سیستم به این صورت است که با شناسایی اولیه حرارت، دود یا گازهای سمی، به صورت خودکار به انجام اقدامات اطفای حریق می‌پردازد.

تجهیزات اطفا حریق به صورت خودکار و یا دستی عمل می‌کند. در ابتدا، حسگرهای مختلف، مانند حسگرهای دود، حسگرهای حرارتی و حسگرهای گاز، به شناسایی اولیه حریق می‌پردازند. در صورت دستیابی به حد نسبتاً بالایی از میزان حرارت، حسگرهای حرارتی فعال‌سازی می‌شوند و سیستم به صورت خودکار شروع به اقدامات اطفای حریق می‌کند.

سیستم اطفا حریق بر اساس دستورالعمل و استانداردهای معتبری طراحی می‌شود. یکی از شناخته‌شده‌ترین استانداردها برای طراحی این سیستم، استاندارد نامه NFPA (National Fire Protection Association) است که به صورت جهانی توسط این سازمان تدوین می‌شود. همچنین، در بسیاری از کشورها نیز استانداردها و دستورالعمل‌های داخلی برای طراحی و نصب سیستم اطفا حریق وجود دارند.

در هنگام خرید تجهیزات اطفا حریق، باید به نکات مهمی توجه کرد. به عنوان مثال، تجهیزات باید با استاندارد‌های معتبر و جدیدترین مشخصات فنی و تکنولوژی‌ها را داشته باشند. همچنین، از قابلیت سازگاری تجهیزات با سیستم‌های دیگر نیز باید اطمینان حاصل شود. همچنین، مهم است که تجهیزات از کیفیت بالایی برخوردار باشند و با توجه به نوع و اندازه محل، به تعداد و نوع تجهیزات مورد نیاز توجه کنید.

در نهایت، در هنگام خرید تجهیزات اطفا حریق، به محتوای سایت‌های تولیدکنندگان و نمایندگان معتبر و همچنین بازخورد و نظرات مشتریان قبلی توجه کنید تا از کیفیت و قابلیت عملکرد این تجهیزات مطلع شوید.

انواع سیستم اطفا حریق

این سیستم‌ها براساس کاربرد خود به دو دسته اطفاء دستی و خودکار تقسیم می‌شوند. تجهیزات اطفا حریق دستی توسط کاربران ساختمان، آتش‌نشانان و افراد متخصص انجام می‌شود و اطفاء خودکار بدون نیاز به دخالت انسانی انجام می‌شود.

تجهیزات اطفا حریق خودکار ممکن است تحت نظارت یک کنترل پنل عمل کند یا به صورت کاملاً خودکار عمل کند. کنترل پنل بیشتر در مواردی استفاده می‌شود که نیاز به ارتباط و صادر کردن دستورات به سیستم‌های اطفاء حریق وجود دارد.

دسته‌بندی انواع سیستم‌های اطفاء حریق به همین حد نمی‌رسد و به دلیل متفاوت بودن سطح آتش‌سوزی، این سیستم‌ها براساس نوع حریقی که خاموش می‌کنند و نوع ماده‌ای که برای اطفاء حریق استفاده می‌شود، به سه دسته آبی، گازی، آیروسل و فوم تقسیم‌بندی می‌شوند.

◄سیستم دستی

در سیستم اطفا حریق دستی، استفاده از تجهیزاتی لازم است که برای استفاده از آن‌ها به نیروی انسانی نیاز دارد و بدون حضور انسان کارامد نیست. یک نمونه رایج از این تجهیزات، کپسول‏های آتش نشانی هستند که بر اساس نوع و کلاس حریق، انواع مختلفی دارند. انواع سیستم‌های اطفای حریق دستی شامل موارد زیر می‌شوند:

  • خاموش کننده‌های پودری
  • خاموش کننده‌های کف‌آور
  • خاموش کننده‌های دی اکسید کربن
  • خاموش کننده‌های حاوی ترکیبات هالوژن
  • سیستم اطفاء حریق

البته باید توجه داشت که به علت رشد تکنولوژی، تجهیزات اطفا حریق دستی جدیدتری نیز به بازار عرضه شده اند که مثلاً توپ اطفا حریق، اسپری‏های اطفا حریق و … هستند.

◄ سیستم خودکار

سیستم اطفاء حریق اتوماتیک بدون دخالت انسان توسط تجهیزات اتوماتیک عمل می‌کند. با فعال شدن سیستم اعلام حریق بطور خودکار فعال می‌شود و از پیشرفت و آسیب آتش جلوگیری کرده و در نهایت موجب اطفا حریق می‌شود.

سیستم‌های مختلفی برای اطفاء حریق وجود دارد، از جمله:

  • سیستم اطفاء فوم: این سیستم، از فوم خنک‌کننده برای اطفاء حریق استفاده می‌کند.
  • سیستم اطفاء ورتکس: در این سیستم، آب به صورت یک ژئومتریک خروجی ایجاد کرده و باعث اطفاء حریق می‌شود.
  • سیستم اطفاء مه آب: در این سیستم، آب به صورت مه پراکنده استفاده می‌شود که باعث خنک کردن و اطفاء حریق می‌شود.
  • سیستم اطفاء گازی هالون: استفاده از گاز هالون به منظور اطفاء حریق صورت می‌گیرد.
  • سیستم اطفاء آبی اسپرینکلر: این سیستم با استفاده از آب اطفاء حریق را انجام می‌دهد.
  • سیستم اطفاء پودری یا ذرات معلق آیروسل: در این سیستم از پودر آیروسل برای اطفاء حریق استفاده می‌شود.

کارشناسان ما با استفاده از استانداردهای بین المللی مربوطه و ضوابط طراحی آتش‌نشانی، به طراحی درست و اصولی سیستم اطفاء حریق در کارخانه‌ها می‌پردازند. این طراحی شامل مراحل زیر است:

  • تشخیص نوع خطر
  • بررسی ساختمان و کاربری ساختمان
  • تعیین و انتخاب نوع سیستم اطفاء حریق
  • طراحی دستی یا با استفاده از نرم‌افزار بر مبنای اطلاعات موجود
  • تعیین لیست تجهیزات مورد نیاز پروژه
  • اجرای پروژه، تهیه نقشه جانمایی تجهیزات به همراه ذکر نکات مهم

◄ سیستم‌های اطفای حریق آیروسل

سیستم‌های اطفای حریق آیروسل (Aerosol) یا DSPA با هدف جایگزینی سیستم‌های هالون در کاربردهای دریایی، اتاق‌های IT و غیره، توسعه یافته‌اند. این سیستم‌ها می‌توانند به صورت الکتریکی، گرمایی و دستی فعال شوند. آن‌ها هیچ تأثیری بر لایه اوزون ندارند و باعث افزایش فشار در محیطی که در آن فعال شده است نمی‌شوند.

این فرایند بر اساس استفاده از مواد جامد با انرژی بالا در زمان فعال سازی است که در فضای عادی آزاد می‌شوند. این سیستم می‌تواند برای اطفای حریق‌های نوع A، B، C و F استفاده شود و در حریق‌های اولیه و توسعه یافته موفقیت آمیز به اطفاء آن‌ها می‌پردازد.

◄ سیستم اطفای حریق Novec 1230

سیستم اطفای حریق Novec 1230 بسیار کارآمد است و برای خطرات خاصی ایده آل است. اقدام به اطفاء حریق توسط این سیستم از طریق خنک کنندگی صورت می‌گیرد. مایع Novec 1230 عملکرد خود را به صورت گاز انجام می‌دهد، اما در دمای اتاق به صورت مایع است. بنابراین تهدیدی برای لایه اوزون ندارد و عمر جوی بسیار کوتاهی در حدود 3 تا 5 روز دارد.

همچنین، Novec دارای بالاترین حاشیه ایمنی برای استفاده در محیط‌های اشغال شده است. روش استفاده شده توسط Novec، ایجاد سطح خاموش کنندگی در کمتر از 10 ثانیه با جذب حرارت از آتش است، به جای تخلیه اکسیژن از محیط (مانند سیستم‌های اطفای گازی دیگر). امروزه، سیستم اطفای حریق Novec 1230 تطابق با مقررات زیست محیطی را دارد. سطح غلظت Novec بسیار پایین‌تر از حد تاثیر گذاری جانبی قابل مشاهده است و بزرگترین حاشیه ایمنی را نسبت به هر جایگزین دائمی هالون ارائه می‌دهد که در فروشگاه‌ها موجود است.

◄ سیستم اطفای حریق FM200

سیستم (FM200 (HFC227ea) یک گاز بی‌رنگ است که با نام شیمیایی هپتافلوروپروپانی

(Heptafluoropropane) شناخته می‌شود و به صورت مایع تحت فشار ذخیره می‌شود. این سیستم حفاظتی برای اطفاء حریق پتانسیل تخریب لایه اوزون ندارد و در محیط‌های تحت بهره‌برداری مناسب است.

عملکرد این سیستم بر اساس جذب حرارت از شعله و سوخت و کاهش دما تا جایی است که شعله نمی‌تواند در آن بماند. این موضوع موجب خاموش شدن حریق می‌شود.

تجهیزات اطفا حریق FM200 در کمتر از 10 ثانیه به سطح مطلوب برای خاموش کردن حریق می‌رسد و حریق‌های قابل احتراق را قبل از ايجاد آسیب جدی مهار می‌کند. اطفاء سریع حریق به معنای کاهش صدمات و هزینه‌های بازسازی است. استفاده از سیستم FM200 به معنای کاهش خرابی و اختلال در فعالیت‌های کسب و کار است.

سیستم FM200 قابل دسترسی سریع جهت حفاظت از مناطق خطرناک، بحرانی و دارایی‌های با ارزش است. همچنین این سیستم برای حفاظت از تجهیزات مخابراتی، الکترونیکی و همچنین برخی مایعات و گازهای قابل اشتعال بسیار موثر است.

تجهیزات اطفا حریق

تجهیزات اطفا حریق در سیستم اطفا آبی شامل اسپرینکلرها، شیرها و اتصالات آتش‌نشانی، پمپ‌های آتش‌نشانی، فایرباکس آتش‌نشانی، نازل‌های مورد استفاده در سیستم اطفا آبی، زنگ‌های هشدار آتش‌نشانی و کپسول‌های آتش‌نشانی می‌شود.

در حالت اطفا گازی نیز تجهیزات اطفا حریق شامل سیلندر یک تکه مخصوص با شیر و فعال ساز برقی و دستی و گیج فشار با شلنگ فشار قوی، گاز پرکننده سیلندر، کنترل پنل اطفاء حریق، آشکار ساز دودی متعارف یا ایرسمپلینگ، شستی با عملکرد مختلف، آژیر فلاشر و زنگ و تابلوهای هشدار و نازل پاشش است.

بررسی کنترل پنل سیستم‌های اطفای حریق

نرم‌افزارهای مدیریت و کنترل سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق به عنوان یکی از تجهیزات اطفا حریق  بیشتر در مواردی استفاده می‌شوند که نیاز به ارتباط و صدور دستورات به سیستم‌های اطفاء حریق وجود داشته باشد. این پنل‌ها بر اساس سیستم اعلام حریق کانونی به همراه ورودی و خروجی‌های خاص سیستم اطفاء حریق عمل می‌کنند.

در ابتدا، استفاده از تجهیزات اطفا حریق برای حفاظت از تجهیزات الکترونیکی گران‌قیمت مانند سرورهای شبکه بود. این سیستم‌ها به گونه‌ای عمل می‌کنند که دو زون در محلی که نیاز به حفاظت از آتش‌نشانی وجود دارد، قرار می‌گیرند و قبل از فعال‌شدن سیستم اطفاء حریق و تخلیه گاز، هر دو زون باید به صورت همزمان آتش‌نشانی را اعلام کنند (این اقدام برای جلوگیری از تخلیه آتش‌نشانی گران‌قیمت در صورت وقوع آلارم کاذب است).

زمانی که یکی از زون‌ها حریق را تشخیص می‌دهد، پنل کنترل آتش‌نشانی آن را نمایش می‌دهد و آژیر مرحله اول حریق فعال می‌شود. اگر زون دوم نیز حریق را تشخیص دهد، پنل کنترل آتش‌نشانی آن را نمایش می‌دهد و آژیر مرحله اول حریق را متوقف کرده و به آژیر مرحله دوم که با صداهای متفاوتی همراه است، تغییر می‌دهد. همچنین، پنل شروع به شمارش معکوس می‌کند تا گاز آتش‌نشانی تخلیه شود. پس از پایان شمارش معکوس پنل کنترل آتش‌نشانی دستور تخلیه گاز را صادر کرده و خروجی‌های آتش‌نشانی فعال می‌شوند تا گاز آتش‌نشانی تخلیه شود.

بیشتر پنل‌های کنترل آتش‌نشانی قابلیت ورودی‌هایی را دارا هستند که به کاربر امکان می‌دهد دستی تخلیه گاز آتش‌نشانی را انجام دهد یا دستور تخلیه‌ای که توسط پنل کنترل صادر شده است را لغو کند. همچنین، این پنل‌ها قابلیت‌هایی مانند انتخاب حالت دستی یا اتوماتیک را دارا هستند.

خرید تجهیزات اطفا حریق

مشتریان عزیزی که قصد خرید تجهیزات اطفا حریق را دارند، می‌توانند این تجهیزات را از شرکت ما تهیه کنند. تجهیزات اطفا حریق، لوازم و تجهیزاتی هستند که برای ایمنی افراد با استفاده گسترده‌ای طراحی شده‌اند. با خرید تجهیزات اطفا حریق، به طور گسترده‌ای می‌توانید ایمنی افراد داخل ساختمان را تضمین کنید.

تجهیزات اطفا حریق نیز انواع مختلفی دارند و در شرکت ما انواع متنوع این لوازم عرضه می‌شوند. ما سعی می‌کنیم محصولات با کیفیت عالی و قیمت مناسبی برای مشتریان عزیزمان ارائه دهیم. هنگام خرید تجهیزات اطفا حریق، بایستی به چند نکته ویژه توجه کنید. برای اینکه بتوانید انتخاب بهتری در خرید تجهیزات داشته باشید، بهتر است از شرکت‌های معتبر خرید کنید. شرکت ما دارای سابقه‌ پرداختن به پخش و فروش انواع تجهیزات اطفا حریق بوده و تاییدیه‌های لازم را در اختیار دارد. در ساخت تمامی محصولات و لوازم آتش‌نشانی، سعی شده است از بهترین و با کیفیت‌ترین مواد اولیه استفاده شود.

شرکت ماهان گستر همگام

شرکت ماهان گستر همگام از سال ۱۳۷۸ دفتر خدمات رسانی ایمنی و آتش نشانی را راه اندازی کرده است. ما   افتخار می­کنیم که به عنوان یکی از پیشروان در زمینه تجهیزات ایمنی فردی، صنعتی و مبارزه با حریق در ایران خدمت ارائه می‌دهیم.

تلاش و تمرکز ما در ارائه و عرضه تجهیزات آتش نشانی، شارژ و فروش انواع خاموش کننده، رنگ آمیزی و نوع‌بندی سیلندرها، شیرهای آتش نشانی و قطعات دیگر، نصب سیستم‌های اعلام و اطفا حریق و تجهیز و تعمیر خودروهای آتش نشانی با بهترین کیفیت است. ما در شرکت سعی می‌کنیم برای جلب رضایت مشتریان فاکتور رسمی نیز ارائه کنیم.

سخن پایانی

استفاده از تجهیزات اطفا حریق بسیار حیاتی و ضروری است. این تجهیزات شامل انواع مختلفی از آتش‌نشانی‌ها، اعم از آتش‌نشانی‌های پودری، برقی، گازی و فومی می‌شود. این تجهیزات با ایجاد مواد خنثی کننده، پشتیبانی از اطفای حریق را فراهم می‌کنند و برای کنترل و خاموش کردن حریق‌ها استفاده می‌شوند.

هدف اصلی استفاده از تجهیزات اطفای حریق، حفظ امنیت و سلامت عمومی، به ویژه در مکان‌های عمومی، صنعتی و تجاری است. همچنین، این تجهیزات به عنوان ابزاری مؤثر در پیشگیری از خسارات احتمالی ناشی از حریق‌ها عمل می‌کنند. در نتیجه، استفاده از تجهیزات اطفای حریق در هر راه و روشی باعث کاهش خسارت‌های مالی و انسانی ناشی از حریق‌ها خواهد شد.

سوالات متداول

تجهیزات اطفای حریق چیست؟

تجهیزات اطفا حریق شامل ابزارها و تجهیزاتی است که برای پیشگیری و مداخله در صورت بروز حریق استفاده می‌شود. این تجهیزات شامل انواع اعلام و اطفاء حریق، انواع انبرها، خراطین‌ها، خشک‌شونده‌ها و سایر وسایلی است که در اطفای حریق مورد استفاده قرار می‌گیرند.

تجهیزات اطفای حریق چه انواعی دارد؟

تجهیزات اطفای حریق به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود: تجهیزات قابل حمل و تجهیزات ثابت؛ تجهیزات قابل حمل شامل انواع آتش‌نشانی قابل نصب بر روی وسایل مختلف مانند اتومبیل یا دستگاه‌های جلوگیری از حریق است. تجهیزات ثابت، همچنین، شامل سیستم‌های اطفای حریق مانند آتش‌نشانی ساختمانی یا انواع سیستم‌های اعلام حریق است.

تجهیزات اطفای حریق چگونه عمل می‌کنند؟

این تجهیزات بسته به نوع خود، عملکرد متفاوتی دارند. برای مثال، آتش‌نشانی‌های قابل حمل از طریق ترکیب انواع فوم، پودر، گاز یا آب، آتش را خاموش می‌کنند. در مورد سیستم‌های ثابت، تجهیزات اطفای حریق معمولاً از طریق شلیک تانکرهای آب، گاز یا فوم یا از طریق سقوط خشک‌شونده‌ها روی منطقه‌ حریق، آتش را خاموش می‌کنند.