تمامی ادارات، بیمارستان‌ها، رستوران‌ها و تمام مکان‌هایی که با سیستم‌های الکترونیکی و گازی سر و کار دارند همواره در معرض خطر آتش‌سوزی قرار دارند. آتش‌سوزی یکی از پرخطرترین وقایعی است که سالانه جان هزاران انسان را به خطر می‌اندازد.
از این رو راه‌اندازی سیستمی برای هشدار آتش‌سوزی و مهار آن در مکان‌هایی که همواره خطر آتش‌سوزی وجود دارد ضروری است. ممکن است برای شما نیز سوال شود که تفاوت سیستم اعلان، اعلام و اطفا حریق چیست؟ در این مطلب قصد داریم سیستم‌های اعلان، اعلام و اطفا حریق را مورد بررسی قرار داده و تفاوت‌های آن ها را بیان کنیم. لطفا تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
منظور از سیستم اعلان حریق چیست؟
جهت درک بهتر اینکه تفاوت سیستم اعلان، اعلام و اطفا حریق چیست ابتدا لازم است با هر یک از این اصطلاحات آشنا شوید. اعلان در لغت به معنای آشکار یا نمایان ساختن است. از این رو می‌توان دریافت که سیستم اعلان حریق مجموعه‌ای از تجهیزات و ابزارهایی است که علائم آتش‌سوزی را نشان داده و از بروز آتش‌سوزی‌های بزرگ جلوگیری می‌کنند.
این علائم ممکن است شامل گاز، حرارت، دود، جرقه و ….. باشند که باید توسط این سیستم تشخیص داده شود. سیستم اعلان حریق شامل مجموعه‌ای از سنسورها و تجهیزات خاص است که می‌توانند دود، حرارت و دیگر علائم آتش‌سوزی را تشخیص داده و اعلام حریق کنند. کاربر با هشدار این سنسورها می‌تواند جلوی وقوع آتش‌سوزی‌های بزرگ را بگیرد.
به سیستم‌هایی که جهت اعلان حریق مورد استفاده قرار می‌گیرد، دتکتور گفته می‌شود. دتکتورها در انواع حرارتی، دودی، گازی و ترکیبی وجود دارند و هر یک مطابق با اسم خود قادر به تشخیص علائم دود، حرارت، گاز و دتکور ترکیبی می‌تواند تمام این علائم را تشخیص دهد.
منظور از سیستم اعلام حریق چیست؟
یکی دیگر از توضیحاتی که برای پاسخ به سوال تفاوت سیستم اعلان، اعلام و اطفا حریق چیست باید به آن پرداخته شود، بررسی سیستم اعلام حریق است. ممکن است برخی از افراد تصور کنند که اعلان و اعلام حریق به یک معنا هستند و هیچ تفاوتی با هم ندارند و حتی گاهی این دو کلمه را با هم اشتباه بگیرند. اعلام در لغت به معنای آگاه کردن و هشدار دادن است.
در واقع این دو سیستم به نحوی با هم درگیر هستند چرا که سیستم اعلان حریق وظیفه تشخیص علائم حریق را دارد و در ادامه سیستم اعلام حریق از طریق آژیر، چراغ یا سایر علائم هشدار دهنده این علائم را به کاربر اعلام می‌کند. سیستم اعلان و اعلام حریق امروزه در اغلب ساختمان‌های تجاری، مسکونی، ادارات و …… وجود دارد. سیستم اعلام حریق در دو نوع دستی و اتوماتیک وجود دارد.
در سیستم اعلام حریق دستی سنسورهای خودکار وجود ندارد و اعلام آتش‌سوزی به صورت دستی است. به این ترتیب که اپراتور پس از تشخیص علائم آتش‌سوزی جهت آگاه سازی سایر افراد دکمه مورد نظر روی پنل تعبیه شده را فشار داده و آتش‌سوزی را به سایر افراد اعلام می‌کند.
در حالی که در سیستم اتوماتیک اعلام حریق یک سری سنسور وجود دارد که به صورت خودکار پس از تشخیص علائم آتش‌سوزی فعال شده و اعلام حریق می‌کند.
لازم به ذکر است که این سیستم‌ها قابلیت اتصال به تجهیزات دیگر ساختمان را نیز دارند. سیستم اعلام حریق شامل کنترل پنل یا دستگاه مرکزی، پنل اعلام حریق و تجهیزاتی برای هشدار مانند آژیر، بوق، چراغ، فلاشر، تلفن کننده و ….. است.
منظور از سیستم اطفا حریق چیست؟
شاید از بین این سه سیستم فرق سیستم اطفا حریق برای شما ملموس‌تر از اعلان و اعلام حریق باشد. با این حال برای درک بهتر این که تفاوت سیستم اعلان، اعلام و اطفا حریق چیست لازم است این مورد نیز توضیح داده شود. به کلیه اقداماتی که از طریق تجهیزات مختلف جهت مهار کردن و خاموش کردن آتش‌سوزی انجام می‌شود، اطفا حریق گفته می‌شود. اطفا حریق با آخرین مرحله از سیستم قبل یعنی روشن شدن آژیرهای خطر آغاز می‌شود. این سیستم دارای دو مرحله دستی و اتوماتیک است که در ادامه به توضیح آن می‌پردازیم.
اطفا حریق دستی
این سیستم شامل بخشی از تجهیزات است که توسط نیروی انسانی به کار گرفته شده و جهت مهار آتش مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سیستم معمولا به وسیله کپسول‌های آتش‌نشانی روی دیوار اجرا می‌شود. در ابتدا که آژیرهای خطر به صدا در می‌آیند اپراتور ناچار است تا پیش از رسیدن نیروهای آتش‌نشانی و به کارگیری سیستم‌های اتوماتیک و قوی تر خودش به صورت دستی و ابزاری مانند کپسول آتش‌نشانی اقدام به خاموش کردن آتش کند تا از بروز آتش‌سوزی بزرگتر جلوگیری کند.
اطفا حریق اتوماتیک
این سیستم از ابزار قوی‌تری مانند اسپرینکلر برای خاموش کردن آتش استفاده می‌کند. ممکن است پس از تمام شدن مایع داخل مخزن کپسول آتش‌نشانی کاربر از پس مهار کردن آتش برنیاید و امکان شارژ کپسول آتش‌نشانی برای او وجود نداشته باشد از این رو باید با استفاده از سیستم اطفا حریق اتوماتیک اقدام به مهار آتش کند.
تفاوت سیستم اعلان، اعلام و اطفا حریق
پس از بررسی هر یک از سیستم‌های اعلان، اعلام و اطفا حریق حال لازم است به صورت جز به جز با تفاوت سیستم اعلان، اعلام و اطفا حریق آشنا شویم. در ادامه به بررسی تفاوت‌های این سه سیستم می‌پردازیم.
کاربرد
کاربرد و وظیفه هر یک از این سه سیستم کاملا با هم تفاوت دارد. به عنوان مثال کاربرد سیستم اعلان حریق تنها تشخیص علائم آتش‌سوزی مانند دود، گاز، حرارت و ….. است. در حالی که کاربرد سیستم اعلام حریق هشدار و آگاه کردن کاربران از وجود علائم آتش‌سوزی است. در مقابل کاربرد سیستم اطفا حریق کلا متفاوت بوده و کلیه اقداماتی است که برای خاموش کردن آتش با استفاده از تجهیزات مختلف صورت می‌گیرد.
زمان استفاده
زمان کاربرد و استفاده از هر یک از این سه سیستم با هم کاملا متفاوت است. سیستم اعلان حریق پیش از آتش‌سوزی، سیستم اطفا حریق پس از آتش‌سوزی و سیستم اعلام حریق در هنگام آتش‌سوزی کاربرد دارد.
اجزای تشکیل دهنده
یکی دیگر از تفاوت سیستم اعلان، اعلام و اطفا حریق اجزای تشکیل دهنده هر یک از این سیستم‌ها است. سیستم اعلان حریق شامل سنسورهای خاصی است که در قالب انواع دتکتور حرارتی، دود، گازی و ترکیبی است.
در حالی که سیستم اعلام حریق شامل تجهیزات هشدار دهنده مانند آژیر، لامپ، تلفن کننده، چراغ سردر و ….. است. سیستم اطفا حریق نیز شامل تجهیزاتی برای مهار آتش مانند کپسول آتش‌نشانی پودر و گاز، شیر آتش‌نشانی، کپسول آتش‌نشانی fm200 و ….. است.
سیستم‌های اعلام و اطفا حریق و نحوه عملکرد آن‌ها
با توجه به این که جهت مهار آتش‌سوزی شناخت هر یک از این سیستم‌ها ضروری است، در ادامه این مطلب به سیستم‌های اعلام و اطفای حریق و نحوه عملکرد آن‌ها پرداخته می‌شود.
نحوه عملکرد سیستم اعلان و اعلام حریق
همان گونه که گفته شد در سیستم اعلام حریق تشخیص علائم آتش‌سوزی به دو روش دستی و اتوماتیک اعلام می‌شود. در نوع دستی سیستم اعلان حریق یعنی دتکتورها علائمی چون دود، حرارت، گاز، جرقه و …… را تشخیص داده و پیامی به کنترل پنل سیستم اعلان می‌کند.
حال در این سیستم دستی خود دستگاه به صورت خودکار این پیام را با آژیر خطر به سایرین اعلام نمی‌کند و اپراتور ناچار است خودش به صورت دستی این کار را انجام دهد. در حالی که در سیستم اعلام حریق اتوماتیک پس از دریافت پیام از کنترل پنل دستگاه به صورت خودکار فعال شده و از طریق آژیر، چراغ و سایر علائم هشدار دهنده افراد را از خطر آتش‌سوزی آگاه می‌کند.
نحوه عملکرد سیستم اطفا حریق
سیستم اطفا حریق معمولا شامل تجهیزات آتش‌نشانی مانند انواع کپسول آتش‌نشانی، شیلنگ، شیر و دیگر تجهیزات این چنینی است. به طور معمول تجهیزاتی مانند کپسول آتش‌نشانی در اغلب اماکن عمومی جهت مواجه با آتش‌سوزی‌های ناگهانی وجود دارد.
اجزای سیستم اعلان، اعلام و اطفا حریق
همان گونه که گفته شد یکی از علل اجزای سیستم اعلان، اعلام و اطفا حریق اجزای به کار برده شده در این سیستم‌هاست که در ادامه به معرفی جز به جز آن‌ها می‌پردازیم.
سیستم اعلان حریق
این سیستم شامل انواع دتکتور حرارتی، دودی، شعله، گازی و ترکیبی است.
دتکتور شعله Flame Detectorاین دتکتورها به باند باریک تابش مادون قرمز ساطع شده در محدوده ۴.۴ میکرومتر از شعله آتش حساس بوده و در شدت تابش در بازه زمانی ۳ تا ۵ ثانیه واکنش نشان می‌دهند.
دتکتور گازی Gas Detector
این نوع دتکتور به انواع گازهای سمی و خطرناک پخش شده در محیط حساس هستند و در صورت تشخیص هر یک از این گازها به خصوص گازهای مشتعل سریعا پیامی را به پنل کنترل ارسال می‌کنند.
دتکتورحرارتی Heat Detector
این نوع دتکتورها به حرارت حساس هستند و اساس کار آن‌ها برپایه دو نوار فلزی به نام بی متال است که درون یک محفظه قرار داشته و بشدت به حرارت حساس هستند. بی متال‌ها تحت حرارت بالا فعال شده و با بسته شدن ارتباط بین آن‌ها پیام خطر ارسال می‌شود.
دتکتور دود Smoke Detector
این دتکتور به ذرات معلق دود در هوا حساس بوده که به عنوان نخستین نشانه آتش‌نشانی شناخته می‌شود. این دتکتور از دو صفحه رو به روی هم تشکیل شده که به دو منبع تغذیه متصل هستند. اولین صفحه به عنوان منبعی برای جبران تغییرات دما، رطوبت و فشار و صفحه دوم دربردارنده یک منبع رادیواکتیو است.
دتکتور ترکیبی
این دتکتورها شامل دتکتور ترکیبی از نوع دود و حرارت و دتکتور ترکیبی کربن مونوکسید و حرارت است.
اجزای سیستم اعلام حریق
این سیستم شامل کلیه ابزار هشدار دهنده و آگاه کننده است که از جمله آن‌ها می‌توان موارد زیر را نام برد.
آژیر اعلام حریق
این آژیر شامل سیستم صوتی و شنیداری برای اعلام حریق است. صدای تولید شده توسط این آژیر باید از صدای دیگر آژیرها بلندتر و متفاوت‌تر باشد تا به راحتی توسط افراد تشخیص داده شود.
چراغ چشمک زن
این چراغ جزء تجهیزات دیداری برای اعلام حریق است که معمولا شامل چراغ‌های چشمک زن به رنگ قرمز بوده و در راستای صدای آژیر فعال می‌شود. محل نصب چراغ چشمک زن باید در معرض دید و در مکان‌هایی مانند در راه پله و بالای در است.
ریموت اندیکاتور
این وسیله دارای نام‌های دیگری مانند چراغ سردر، چراغ نشانگر و چراغ ریموت است. این ابزار جهت تشخیص محل حریق بوده و شامل لامپ‌های کوچک قرمز رنگی است که در مکان‌های مختلفی از جمله بالای درب نصب می‌شود.
کنترل پنل
البته این قسمت در واقع راه ارتباطی بین سیستم اعلان و اعلام حریق است. یعنی پیام‌های دتکتورها روی کنترل پنل فرستاده می‌شود و در صورت خودکار بودن سیستم اعلام حریق فعال می‌شود و در صورت دستی بودن اپراتور باید تصمیم به اعلام حریق بگیرد.
اجزای سیستم اطفا حریق
این سیستم شامل تجهیزاتی است که برای خاموش کردن آتش مورد استفاده قرار می‌گیرند. از جمله این تجهیزات می‌توان موارد زیر را نام برد.
اسپرینکلر
یکی از ابزار آتش‌نشانی است که معمولا روی سقف نصب شده و متصل به آب شهری است. اسپرینکلرها دارای حباب‌های شیشه‌ای حساس به دما است که با افزایش حرارت منبسط شده و می‌شکند. با شکستن این حباب‌ها آب داخل اسپرینکلر تخلیه می‌شود و آتش را خاموش می‌کند.
کپسول آتش‌نشانی
کپسول‌ها محفظه‌ای هستند که از گاز و مایعات خاموش کننده با فشار بالا پر شده و اطفا حریق می‌کنند. کپسول‌ها دارای انواع مختلفی هستند که از جمله آن‌ها می‌توان به co2، پودر و گاز، آب و گاز و ….. اشاره کرد.
شیر هیدرانت آتش‌نشانی
شیر هیدرانت شیری است که در زیر زمین یا نزدیک به سطح زمین بوده و با اتصال به آب شهری در اطفا حریق نقش دارد.
قرقره و شیلنگ آتش‌نشانی
قرقره شیلنگ آتش‌نشانی ابزاری جمع شونده است که شامل لوله‌ای برای انتقال و هدایت مایع داخل مخزن به بیرون است.
دیگر تجهیزات
تجهیزات دیگری مانند جعبه آتش‌نشانی، بوستر پمپ‌های آتش‌نشانی، پتوهای نسوز، نازل، مانیتور اطفا حریق و …… در اطفا حریق نقش دارند.
ماهان گستر همگام
ماهان گستر همگام فروشگاهی آنلاین جهت عرضه انواع تجهیزات آتش‌نشانی مانند کپسول آتش‌نشانی co2، کپسول آتش‌نشانی آب و گاز، کپسول آتش‌نشانی بیوورسال، کپسول آتش‌نشانی پودر و گاز، کپسول آتش‌نشانی 6ABC و …… با کیفیت تضمینی و قیمت مناسب است. این فروشگاه در ازای خرید به مشتریان خود فاکتور رسمی ارائه کرده و با این کیفیت محصولات خود را تضمین می‌کند.
سخن پایانی
آتش‌سوزی یکی از وحشتناک‌ترین وقایعی است که سالانه جان هزاران انسان را به خطر می‌اندازد. یکی از راه‌های جلوگیری از خسارات ناشی از آن استفاده از سیستم‌های اعلان، اعلام و اطفا حریق است. ممکن است شما نیز ندانید که تفاوت سیستم اعلان، اعلام و اطفا حریق چیست؟ تفاوت این سه سیستم در نوع کاربرد، زمان استفاده و اجزای تشکیل دهنده آن‌هاست که در طول این مطلب به طور کامل به آن‌ها اشاره شد.
سوالات متداول
تفاوت سیستم اعلان، اعلام و اطفا حریق چیست؟
تفاوت این سیستم‌ها در کاربرد، زمان استفاده و اجزای تشکیل دهنده است.
از میان سیستم اعلان، اعلام و اطفا کدام یک مهم‌تر است؟
هر یک در جای خود دارای اهمیت است. سیستم اعلان پیش از آتش‌سوزی، اطفا پس از آتش‌سوزی و اعلام در هنگام آتش‌سوزی دارای اهمیت است.
اجزای سیستم اعلان، اعلام و اطفا حریق را از کجا بخریم؟
مجموعه ماهان گستر همگام بهترین مرکز آنلاین برای تهیه انواع تجهیزات آتش‌نشانی با کیفیت تضمینی و قیمت مناسب است.
