یکی از مهم‌ترین خدمات ویژه‌ای که آتش نشانی برای مردم فراهم نموده است، حفاظت از جان و مال آنها در برابر آتش‌سوزی‌ها است. کپسول های آتش نشانی جزو تجهیزات مهم در این زمینه است که از گذشته تا به امروز بسیار مهم و کاربردی عمل نموده است. در کنار استفاده از این ابزار کارآمد، فوم‌های اطفا حریق نیز در این زمینه وجود دارد که طی چند سال اخیر در سراسر دنیا با روندی افزایش مصرف همراه بوده است؛ البته این محصول بیشتر در حریق‌هایی با ترکیبات نفتی قابل‌اشتعال بسیار مهم و کاربردی عمل می‌کند.
ما در طی این مقاله به بررسی اثرات زیست محیطی فوم‌های آتش نشانی و کپسول های آتش نشانی به‌عنوان تجهیزات ایمنی در این زمینه پرداخته و در حد توان مطالب مفید و جامعی در این خصوص ارائه خواهیم کرد.
سیستم اطفا حریق فومی چیست؟
این نوع از خاموش‌کننده آتش همان‌طور که از نام آن پیداست، از فوم یا حالتی از آب به همراه مواد شیمیایی خاص تولید می‌شود. این تجهیزات کاربردی در اطفا حریق با ویژگی‌های خنثی‌کردن عوامل اکسیدانی حرارت، زمینه خاموشی آتش را فراهم می‌کنند. از ترکیب آب و مواد شیمیایی مخصوص حباب‌های فومی تولید می‌شود که در مواقع آتش‌سوزی مانع از گسترش آتش خواهند شد.
این ابزار کاربردی در مواقع آتش‌سوزی با ایجاد یک لایه عایق مانند بر روی سطوح در حال آتش، مانع از اکسیژن رسیدن به آن شده که خود باعث جلوگیری از گسترش و در نهایت خاموشی آتش خواهد شد.
اجزای تشکیل‌دهنده سیستم اطفای حریق فومی
برای بررسی اثرات زیست محیطی فوم‌های آتش نشانی باید در گام نخست از اجزای تشکیل دهنده این محصولات مطلع شوید. این سیستم از اجزای مختلفی تشکیل شده که هر یک از آنها وظیفه خاصی در کنترل و اطفا حریق بر عهده دارند:
مخزن فوم
محل ذخیره‌سازی فوم و یا مخلوط آب و مواد شیمیایی مخصوص است که با اعلام حریق فوم توسط این مخزن بر روی سطوح در حال آتش منتشر می‌شود.
سیستم پمپاژ
فشار لازم برای انتشار و توزیع فوم از مخزن به سیستم اطفا حریق با استفاده از این بخش یعنی سیستم پمپاژ دستگاه میسر خواهد شد.
شیرهای اطفا حریق
همان‌طور که از نام آن پیداست، این شیرها مسئول تزریق و توزیع فوم را در نقاط مختلف سیستم بر عهده دارند. این شیرها به‌صورت دستی یا اتوماتیک قابل‌کنترل هستند.
سنسورها و دستگاه‌های تشخیص حریق
مسئولیت تشخیص آتش‌سوزی در مراحل اولیه و فعال نمودن سیستم فوم بر عهده این بخش است. با تشخیص حرارت، دود یا نشت گازها این بخش فعال می‌شود.
تجهیزات کنترلی و هوشمند سیستم
این بخش در سیستم فوم آتش نشانی مربوط به بخش کنترل الکترونیکی دستگاه است که در زمان اعلام حریق به‌صورت خودکار قادر به فعال کردن و کنترل سیستم است.
لوله‌ها و نازل‌ها
این بخش فیزیکی در سیستم فومی اطفا حریق مربوط به لوله‌های انتقال فوم از مخزن به نقاط مختلف و نازل‌های مربوطه در نقاط مشخص است.
پیامدهای نامطلوب زیست محیطی کپسول های آتش نشانی
استفاده از تجهیزات مختلف اطفا حریق در کنار مزایای بسیار آن ممکن است دارای اثرات منفی بر محیط‌زیست باشد:
مصرف منابع طبیعی
در تولید کپسول های آتش نشانی از مواد متعددی مثل فلزات، پلاستیک و مواد شیمیایی استفاده می‌شود. استفاده بی‌رویه از این منابع می‌تواند باعث افت موجودی منابع طبیعی شود.
آلاینده‌های شیمیایی
همان‌طور که می‌دانید در تولید کپسول آتش نشانی و فوم‌ها از مواد شیمیایی مختلف استفاده می‌کنند که ممکن است باعث تولید آلاینده‌های زیست محیطی شود. همین امر زمینه تولید آلاینده‌های است که باعث آلودگی هوا، آب و خاک خواهد شد.
مدیریت پسماند ناپایدار
در طی فرایند تولید کپسول های آتش نشانی ناخواسته پسماندهای مختلفی تولید می‌شود که پلاستیک و مواد اضافی در صدر آنها است. چنانچه مدیریت این پسماندها به‌درستی انجام نشود، باعث ایجاد پیامدهای زیست محیطی محصولات حریق و اطفا حریق خواهد شد.
مصرف انرژی و انتشار گازهای گلخانه‌ای
هرگونه عملیات تولیدی مستلزم مصرف انرژی است. این مورد در تولید کپسول های آتش نشانی با مصرف بسیار بالای انرژی همراه است. همین امر باعث انتشار گازهای گلخانه‌ای شده که باعث تغییر در چرخه آب‌وهوایی و گرمای بیش از حد جهانی شده است.
تخریب زیستگاه‌های طبیعی
هر پیشرفتی در جامعه تا حد قابل قبولی با تخریب منابع طبیعی همراه است. در تولید کپسول های آتش نشانی نیز برای بهره‌برداری از مواد مورد نیاز، مجبور به تخریب زمین‌های طبیعی هستیم. همین امر باعث نابودی و از دست رفتن زیستگاه‌های طبیعی می‌شود. ضمن اینکه با این فرایند موجب انقراض گونه‌های جانوری و گیاهی نیز خواهیم شد.
پیامدهای زیست محیطی محصولات حریق و اطفا حریق
هرگونه تجهیزات و ابزارآلات که در خدمت رفاه بشر است، دارای پیامدهای منفی و مثبت در زندگی افراد خواهد شد. استفاده از محصولات اعلام حریق نیز از این قضیه مستثنی نیست. ضمن اینکه این پیامدها ممکن است در شرایط زیست محیطی ما نیز تأثیر مثبت یا منفی داشته باشد:
پیامدهای کوتاه‌مدت
با بررسی اثرات زیست محیطی فوم‌های آتش نشانی و کپسول‌ها به این نتیجه می‌رسیم که در کنار نکات مثبت خود، دارای اثرات منفی بر محیط‌زیست هستند. به‌طوری‌که در هنگام استفاده از این تجهیزات در مواقع آتش‌سوزی از چند دقیقه تا چند روز شاهد آثار آن بر محیط اطراف خود هستیم.
فرایند خاموش‌کردن آتش با این تجهیزات با به‌کارگیری مواد شیمیایی مختلف و آب انجام می‌شود. همین امر باعث می‌شود که بعد از آتش‌سوزی در جوب‌ها و یا محل‌های آبگیر شاهد غلظت بالای مواد سمی حاد باشیم که در آب باقی مانده است. همین امر یکی از پیامدهای نامطلوب زیست محیطی این تجهیزات آتش نشانی در محیط طبیعی و زیستگاه آبزیان است.
پیامدهای طولانی‌مدت
این اثرات سوء بر محیط‌زیست در گذر زمان و با باقی ماندن مابقی پسماندهای آتش نشانی رسوب شده در بین آب‌های سطحی و زیرزمینی اتفاق می‌افتد. باتوجه‌به اینکه در تولید و شارژ کپسول آتش نشانی از مواد شیمیایی مختلف استفاده می‌شود، در مواقع آتش‌سوزی‌های مختلف و بعضاً ادغام این مواد با آلاینده‌های تولید شده از آتش شاهد خلق سموم مختلف در این زمینه خواهیم بود.
متأسفانه باتوجه‌به مواد مختلف شیمیایی در تولید این سموم با عمر طولانی همراه هستند. تحت این شرایط اگر چنین سمومی وارد آب‌های سطحی شوند، باعث یکی از پیامدهای نامطلوب زیست محیطی کپسول های آتش نشانی می‌شوند.
آتش‌سوزی در جنگل‌ها و آثار مخرب آن به محیط‌زیست
باتوجه‌به مواد اشتعال‌زا همچون چوب در جنگل‌ها، درصورتی‌که اطفا حریق در جنگل‌ها اتفاق بیفتد با درصد بالایی از تأثیرات منفی بر روی محیط‌زیست همراه خواهد بود. گاز ازن و آلودگی با آن از جمله بزرگ‌ترین چالش‌های پیش رو در آتش‌سوزی‌های جنگل است. بر طبق آمارهای اعلام شده، سطح گاز ازن در مواقع آتش‌سوزی جنگل‌ها در سطح بسیار بالایی قرار می‌گیرد.
تحت این شرایط گاز ازن و مواد آلاینده در هوا با هم ترکیب شده که باعث تولید گازهای خطرناکی می‌شود که علاوه بر تخریب‌های زیست محیطی، باخاصیت سمی بودن آن اثر مخرب بر روی بدن انسان می‌گذارد.
خرید از شرکت ماهان گستر همگام
یکی از مراکز فروش تجهیزات ایمنی و آتش نشانی شرکت ماهان گستر همگام است. خرید انواع کپسول های آتش نشانی، شارژ کپسول های آتش نشانی، کلیه تجهیزات مربوط به اطفا حریق، کپسول fm200 و… از جمله محصولات ایمنی است که این شرکت به مشتریان خود ارائه می‌کند.
استفاده از کادر مجرب و حرفه‌ای باعث شده که خدمات ارائه شده توسط این شرکت مطابق با شرایط بهداشتی، ایمنی و محیط زیستی باشد. لازم به ذکر است که شرکت ماهان گستر کلیه تجهیزات خود را با فاکتورهای رسمی به مشتریان ارائه می‌کند.
این شرکت عرضه‌کننده تجهیزات تخصصی ایمنی فردی، صنعتی و مبارزه با حریق در کشور است. خرید محصولات ایمنی دارای استاندارد لازم از این مجموعه با ارائه فاکتورهای رسمی باعث اطمینان و امنیت خاطر مشتریان از این خرید خواهد شد.
کلام پایانی
یکی از حوادث بسیار مخرب در همه جای دنیا، مربوط به آتش‌سوزی است. جدا از عوامل مخرب که باعث بروز آتش‌سوزی می‌شود، استفاده از تجهیزات و ابزاری که در زمان اطفا حریق بتواند مفید بوده و درست عمل کند باعث مهار درست آتش‌سوزی‌های مختلف خواهد شد. استفاده از کپسول های آتش نشانی و فوم‌های اطفا حریق به‌عنوان پرکاربردترین تجهیزات ایمنی در دنیا به شمار می‌رود.
در کنار مزیت‌های بسیاری که این تجهیزات دارد، دارای اثرات منفی به‌خصوص در محیط‌زیست است. پیامدهای زیست محیطی محصولات حریق و اطفا حریق نشان از آمار مخرب و نامطلوب این تجهیزات در برخی موارد دارد. درست است که نمی‌توانید مانع از بروز آتش‌سوزی شوید، ولی با استفاده از تجهیزات ایمنی استاندارد می‌توانید آثار سوء آن را بر محیط‌زیست کاهش دهید.
سؤالات متداول
سیستم اطفا حریق فومی شامل چه بخش‌هایی می‌شود؟
- مخزن فوم
- سیستم پمپاژ
- شیرهای اطفا حریق
- سنسورها و دستگاه‌های تشخیص حریق
- تجهیزات کنترلی و هوشمند سیستم
- لوله‌ها و نازل‌ها
از جمله پیامدهای نامطلوب زیست محیطی کپسول های آتشنشانی چیست؟
- مصرف بی‌رویه منابع طبیعی
- تولید آلاینده‌های شیمیایی
- مدیریت پسماندهای ناپایدار
- مصرف انرژی بالا و انتشار گازهای گلخانه‌ای
- تخریب زیستگاه‌های طبیعی
چرا آتش‌سوزی در جنگل‌ها با آمار بالای تولید آلاینده‌ها همراه است؟
بر طبق آمارهای رسمی اعلام شده در هنگام آتش‌سوزی جنگل‌ها، میزان گاز ازن به حد بالایی می‌رسد که با ترکیب سایر آلاینده‌ها در هوا تبدیل به حجم بالایی از آلاینده‌های مضر برای انسان و محیط‌زیست می‌شود. ازاین‌رو در هنگام آتش‌سوزی جنگل‌ها شاهد آمار بالای آلاینده‌های تولید شده در هوا هستیم.
