امروزه جهت اطفا حریق از تجهیزات آتش نشانی زیادی استفاده می‌شود که یکی از آنها اسپرینکلر است. وظیفه اسپرینکلرها کنترل و سرکوب کردن آتش از طریق پاشش آب است. یکی از نکات مهم و قابل توجه بعد از نصب و راه‌اندازی اسپرینکلرها نگهداری درست و اصولی از آنهاست.
اگر از اسپرینکلر به درستی نگهداری نشود، نمی‌تواند در زمان آتش سوزی عملکرد خوبی داشته باشد. پس اگر شما هم در منزل و یا مکان‌های دیگر اسپرینکلر دارید، حتما باید با راه‌های نگهداری آن آشنا شوید. در ادامه این محتوا قصد داریم مطالبی پیرامون بازرسی و نگهداری سیستم اسپرینکلر (آب‌فشان) در اختیار شما قرار دهیم.
اهمیت نگهداری از اسپرینکلر
اسپرینکلرها از مهمترین تجهیزات آتش نشانی هستند که در اطفا حریق بسیار کاربردی هستند. این تجهیزات قادرند حریق را در همان لحظات ابتدایی خاموش کرده و از حوادث ناگوار آتش سوزی جلوگیری کنند. تحقیقات نشان داده در مکان‌هایی که از اسپرینکلر استفاده شده خسارات ناشی از آتش سوزی به بسیار کاهش یافته است.
از این رو نگهداری صحیح از اسپرینکلرها از اهمیت بسیاری برخوردار است چرا که این تجهیزات توانایی بسیار زیادی در اطفا حریق دارند. اگر اسپرینکلرها به صورت دورهای بررسی شوند و در صورت وجود مشکل تعمیر شوند، در هنگام حریق عملکرد فوق‌العاده‌ای از خود نشان می‌دهند.
منظور از نگهداری و تعمیرات سیستم (maintenance) اسپرینکلر چیست؟
به طور کلی به مجموعه اقداماتی که منجر به رفع ایرادات اسپرینکلر و عملکرد صحیح آن می‌شود، نگهداری (maintenance) می‌گویند. نگهداری از اسپرینکلرها در سه مرحله بازرسی، تست و تعمیرات انجام می‌شود. مراحل بازرسی و نگهداری سیستم اسپرینکلر (آب‌فشان) به صورت زیر است:
بازرسی اسپرینکلر
به منظور بازرسی از اسپرینکلرها موارد زیر باید به درستی چک شوند:
- اسپرینکلر
بهتر است بازرسی از اسپرینکلرها هر سال یکبار انجام گیرد. توجه کنید که بدنه خارجی اسپرینکلرها هیچگونه خوردگی، زنگ‌زدگی و آسیب فیزیکی نداشته باشد. وجود هر کدام از این ایرادات ممکن است در عملکرد اسپرینکلر اختلال ایجاد کند. در صورت مشاهده هر گونه صدمه در بدنه اسپرینکلر نسبت به رفع و اصلاح آن اقدام کنید.
یکی از مهمترین نکاتی که در هنگام بررسی اسپرینکلرها باید بررسی شود، اطمینان از باز بودن مسیر پاشش آب است. هر گونه گرفتگی و انسداد در مسیر پاشش آب اسپرینکلر در عملیات اطفا حریق اختلال ایجاد می‌کند.
- موجودی انبار
ممکن است اسپرینکلرها پس از بازدید دورهای به تعویض قطعات نیاز داشته باشند. در این صورت باید قطعات یدکی مورد نیاز و آچارهای مخصوص اسپرینکلر در انبار وجود داشته باشند. بهتر است موجودی انبار را به صورت سالیانه چک کنید و در صورت نیاز به هر گونه وسایل آن را خریداری کنید.
- توجه به دمای نگهداری اسپرینکلر
یکی از نکاتی که در نگهداری و تعمیرات (maintenance) اسپرینکلر باید مورد توجه قرار گیرد، دمای نگهداری از آنهاست. اسپرینکلرها انواع مختلفی داشته و دمای فعالسازی در هریک از آنها نیز با هم متفاوت است. برای مثال در بازار اسپرینکلرهایی با دمای فعالسازی ۵۷ ،۶۸ ،۷۹ ،۹۳ و ۱۴۱ درجه سانتیگراد در بازار موجود است. بهترین دما به منظور نگهداری صحیح و افزایش طول عمر اسپرینکلر دمایی پایین‌تر از دمای فعالسازی آن بوده که از ۰ تا ۴۰ درجه سانتیگراد متغیر است.
- لوله‌ها و اتصالات
یکی از مهمترین بخش‌های سیستم اسپرینکلر لوله‌ها و اتصالات آن است. لوله‌ها و اتصالات نیز باید به صورت دورهای مورد بررسی قرار گیرند و در صورت وجود هر گونه زنگ‌زدگی، خوردگی، صدمه و یا شکستگی تعمیر شوند.
- بستها یا نگهدارنده‌ها
بستها به صورت آویز بر روی لوله‌ها نصب می‌شوند. بستها انواع مختلفی دارند و مواردی همچون جنس لوله، اندازه لوله، نوع مصالح به کار رفته در ساختمان و … در انتخاب نوع بست موثر هستند. بهتر است بستها نیز به صورت دورهای مورد بازرسی قردر گیرند و در صورت وجود مشکلاتی همچون آسیب فیزیکی، صدمه و یا شل شدگی به تعمیر و یا تعویض آنها پرداخت.
در صورتی که بستها دچار خوردگی و زنگ‌زدگی شده باشند، توانایی لازم جهت نگهداری لوله‌ها را نداشته و احتمال افتادن لوله‌ها در هنگام عملیات اطفا حریق بالا می‌رود. در چنین حالتی بستها باید به طور کامل تعویض شوند. اگر بستها از نظر فیزیکی سالم بوده و فقط لق شده باشند، با استفاده از آچار می‌توان آنها را محکم کرد.
- مانومتر یا گیج فشار
از فشارسنج‌ها برای اندازه‌گیری فشار جریان آب استفاده می‌شود. بازدید از گیج فشار بهتر است هر ماه یکبار انجام گیرد.
- بررسی سازه‌ها
یکی از اقداماتی که جهت بازرسی و نگهداری سیستم اسپرینکلر (آب‌فشان) انجام می‌شود، چک کردن اسپرینکلر قبل از شروع فصل زمستان است. تمامی اسپرینکلرهایی که در قسمت‌های مختلف خانه اعم از پنجره، دیوار، سقف و .. نصب شده‌اند باید مورد بررسی قرار گیرند. این بررسی به منظور اطمینان از عدم انجماد آب درون اسپرینکلر تر و وجود حداقل دمای 4/4 درجه سانتیگراد است. اگر آب درون اسپرینکلرها منجمد شده باشد، جهت رفع یخ زدگی کافیست آن را با آب شست و شو دهید.
- دتکتورها
از مهمترین تجهیزات اطفا حریق می‌توان به دتکتورها اشاره کرد. دتکتورها همانند اسپرینکلرها نقشی در خاموش کردن آتش نداشته و فقط در هنگام وقوع حریق از طریق آژیر، بوق و فلاشر ساکنین را مطلع می‌کنند. بهتر است در هنگام بررسی اسپرینکلرها از دتکتورها نیز بازدید کنید و در صورت وجود هر گونه اختلال نسبت به رفع آنها اقدام کنید.
- شیرهای اسپرینکلر
در اسپرینکلرها ۳ عدد شیر وجود دارد که هر کدام باید به صورت هفتگی و ماهانه مورد بررسی قرار گیرند:
1_ شیر کنترل
وظیفه شیر کنترل نظارت بر جریان آب از طریق باز و بسته شدن در سیستم اطفا حریق است. به منظور عدم ایجاد پدیده ضربه قوچ، مدت زمان بسته شدن شیرهای کنترل نباید از ۵ ثانیه کمتر باشد. همچنین از عملکرد صحیح شیر کنترل نسبت به دماسنج نیز اطمینان حاصل فرمایید.
2_ شیر پروانه‌ای
وظیفه شیر پروانه‌ای باز و بسته و یا تنظیم کردن جریان آب است. بهتر است از باز بودن این شیرها به صورت ماهانه اطمینان حاصل کنید. اگر شیرهای پروانه بسته باشند، باید هر چه سریع‌تر نسبت به رفع مشکل و تعمیر آن اقدام کنید.
3_ شیر یکطرفه
هنگام جاری شدن آب در اسپرینکلر شیر یکطرفه باز شده و در نهایت زنگ الکتریکی و مکانیکی فعال می‌شود. این شیر نقش هشدار دهنده به ساکنان را داشته و اطمینان از سالم بودن آن بسیار اهمیت دارد.
- نصب اسپرینکلر
نصب اسپرینکلرها در بهترین مکان باعث می‌شود تا این وسیله در هنگام آتش سوزی عملکرد خوبی داشته باشد. بهتر است برای نصب اسپرینکلرها از متخصصین و افراد با تجربه در این زمینه کمک بگیرید. این افراد اسپرینکلرها را در بهترین جای ممکن و با توجه به استاندارد NFPA13 نصب خواهند کرد.
بررسی تجهیزات هشدار دهنده هر ۳ ماه یکبار، بازدید از سیستم هیدرولیک هر ۳ ماه یکبار و بازدید از اتصالات آتش نشانی به صورت سالانه از دیگر موارد بازرسی و نگهداری سیستم اسپرینکلر (آب‌فشان) است.
- تست
- اسپرینکلرها
یکی از ویژگی‌های مثبت اسپرینکلرها طول عمر بالای آنهاست. به طوری که اگر هیچ گونه آسیب فیزیکی به اسپرینکلرها وارد نشود، قادرند تا ۵۰ سال عملکرد مطلوبی از خود نشان دهند .بعد از گذشت ۵۰ سال بهتر است اسپرینکلرها به طور کامل تعویض و یا جهت اطمینان از سلامت آنها تست شوند.
آزمایشگاه‌هایی وجود دارند که می‌توانند تجهیزات آتش نشانی را تست و صحت و یا عدم صحت آنها را مشخص نمایند. از قسمت‌های متخلف ساختمان چند اسپرینکلر را به صورت تصادفی انتخاب کرده و به این آزمایشگاه‌ها بفرستید. اگر صحت اسپرینکلرها توسط آزمایشگاه تایید شد می‌توانید مجددا آنها را نصب و از آن استفاده کرده و هر ۱۰ سال یکبار مجددا نسبت به انجام تست صحت عملکرد اقدام کنید.
پس از گذشت ۷۵ سال استفاده از اسپرینکلرها بهتر است تست صحت عملکرد را هر ۵ سال یکبار انجام دهید. اگر صحت و سلامت اسپرینکلرها مورد تایید قرار نگرفت، آنها را با اسپرینکلرهای جدید جایگزین کنید.
- گیج‌ها
هر ۵ سال یکبار گیج‌ها را با فشارسنج‌های کالیبره شده مقایسه کنید. اگر متوجه هر گونه بی‌دقتی در اندازه‌گیری فشار جریان آب توسط گیج شدید، آنها را به مراکز کالیبراسیون بفرستید تا مجددا آنها را کالیبره کنند.
- تجهیزات هشدار دهنده
تست عملکرد تجهیزات هشدار دهنده همانند بررسی دورهای آنها باید هر ۳ ماه یکبار انجام گیرد.
- اتصالات آتش نشانی
این اتصالات هر ۵ سال یکبار از نظر عملکرد بابد مورد تست قرار گیرند. اگر تست صحت و سلامت آنها مورد تایید قرار گرفت، تست‌های بعد هر ۳ سال یکبار انجام می‌شود.
- تعمیرات
یکی از مهمترین و حساس‌ترین مراحل نگهداری و تعمیرات (maintenance) اسپرینکلر مربوط به تعمیرات آن است. تعمیر اسپرینکلرها بهتر است به دست افراد متخصص در این زمینه انجام گیرد. سعی کنید جعبه‌ای مخصوص داشته باشید و تعداد زیادی از اسپرینکلر یدک (همان نوع اسپرینکلرهای استفاده شده در ساختمان) در آن بگذارید.
اگر در کل ساختمان کمتر از ۳۰۰ اسپرینکلر استفاده کرده‌اید، وجود حداقل ۶ اسپرینکلر، در صورت استفاده از ۳۰۰ تا ۱۰۰۰ اسپرینکلر دست کم ۱۲ اسپرینکلر و در صورت کاربرد بیش از ۱۰۰۰ اسپرینکلر ، وجود حداقل ۲۴ عدد اسپرینکلر در جعبه ضروری است.
جعبه حاوی اسپرینکلرها را به دور از رطوبت، آلودگی، دماهای پایین و درجه حرارت‌های بیش از ۳۸ درجه سانتیگراد نگهداری کنید. در هنگام تعمیر اسپرینکرها توجه به نوع اسپرینکلر، پوشش آن، نحوه پاشش اسپرینکلر و نرخ دما مهم است.
تعمیرات و باز و بسته کردن پیچ و مهره‌های اسپرینکلر با استفاده از آچارهای مخصوص انجام می‌شود. هر اسپرینکلر آچار مخصوص خود را دارد. در جعبه مخصوص باید متناسب با نوع اسپرینکلر یک عدد آچار موجود باشد تا عملیات تعمیرات به سهولت انجام شود.
یکی از مواردی که در نگهداری و تعمیرات سیستم (maintenance) اسپرینکر باید مورد توجه قرار گیرد، تاییدیه نصب آنهاست. در صورتی که بیش از ۲۰ عدد اسپرینکلر در سیستمی تعمیر شود، نصب هر کدام از آنها باید طبق استاندارد NFPA13 انجام گیرد. این استاندارد متعلق به انجمن ملی آتش نشانی ایالات متحده بوده و به مسائلی همچون ساخت، نصب و طراحی اسپرینکلرها می‌پردارد.
خرید تجهیزات ایمنی آتش نشانی از ماهان گستر همگام
ماهان گستر همگام یکی از بزرگترین، موفق‌ترین و برجسته‌ترین مجموعه‌های عرضه کننده انواع تجهیزات آتش نشانی اعلام حریق و اطفا حریق است. این مجموعه بهترین و معتبرترین برندهای تجهیزات آتش نشانی از جمله برند سام، تدبیر، هونامیک، سعدی، دژ، آرمان، پیشگامان و کارا را با قیمتی استثنایی در اختیار کاربران خود در سراسر نقاط کشور قرار می‌دهد.
امکان پرداخت از طریق درگاه‌های مطمئن، خرید غیر حضوری، ارسال به درب منزل، ارائه فاکتور رسمی، ضمانت‌نامه کالا، قیمت مناسب محصولات و شارژ کپسول آتش نشانی از خدمات شرکت معتبر ماهان گستر همگام است.
کپسول آتش نشانی پودر و گاز، کپسول آتش نشانی آب و گاز، کپسول fm200، کپسول بیوورسال، کپسول CO2 و کپسول 6ABC در بهترین برندها در فروشگاه اینترنتی ماهان گستر همگام موجود هستند.
سخن پایانی
اسپرینکلرها یکی از تجهیزات مهم و کاربردی اطفا حریق هستند که به وسیله اسپری آب به اطراف آتش سوزی را کنترل می‌کنند. بازرسی و نگهداری سیستم اسپرینکلر (آب‌فشان) به عملکرد بهتر و افزایش طول عمر این وسیله کمک خواهد کرد. بازرسی، تست و تعمیر اسپرینکلر از مهمترین اقداماتی بوده که جهت نگهداری از این وسیله باید انجام گیرد.
عدم انجام نگهداری صحیح و به موقع اسپرینکلرها می‌تواند منجر به عملکرد نامناسب و اطفا حریق ناموفق شود. برای تهیه معتبرترین برندهای انواع تجهیزات آتش نشانی با قیمتی مناسب ماهان گستر همگام بهترین انتخاب است.
سوالات متداول
چرا باید اسپرینکلرها به صورت دورهای بررسی شوند؟
حتی اگر اسپرینکلرها را تازه نصب و راه‌اندازی کرده‌اید، جهت اطمینان از صحت و سلامت آنها باید به صورت دورهای مورد بررسی قرار گیرند.
بهترین دما برای نگهداری اسپرینکلرها چه دماییست؟
مناسب‌ترین دما جهت نگهداری اصولی و و افزایش طول عمر اسپرینکلرها بین صفر تا ۴۰ درجه سانتیگراد بوده که با توجه به دمای فعالسازی اسپرینکلر انتخاب می‌شود.
بهترین برندهای اسپرینکلر را از کجا تهیه کنیم؟
ماهان گستر همگام بهترین انتخاب برای خرید انواع تجهیزات آتش نشانی از جمله اسپرینکلر است.
برای یک ساختمان ۵ طبقه چندتا کپسول لازم هست؟
خیلی سایت خوبی دارین