بدون شک آب یکی از اصلی‌ترین عناصر کلیدی در اطفا حریق است. اغلب تجهیزات آتش‌نشانی برای خاموش کردن آتش نیاز به آب دارند. بدون وجود آب بیشتر تجهیزات آتش‌نشانی هیچ گونه کاربردی نخواهند داشت. با توجه به اهمیت بالای آب در تجهیزات آتش‌نشانی در این مطلب قصد داریم با روش‌های محاسبه حجم مخزن ذخیره آب آتش‌نشانی با شما همراه باشیم. لطفا تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
منظور از مخزن ذخیره آب آتش‌نشانی چیست؟
مخزن آب آتش‌نشانی مخزنی است که جهت ایمن‌سازی و پیشگیری از بروز آسیب‌های ناشی از آتش‌سوزی طراحی شده است. این مخازن وظیفه رساندن آب به لوله‌های ضد حریق را داشته و دارای انواع مختلفی نیز هستند. نحوه کارکرد این مخازن بسیار آسان بوده و برای کار کردن نیاز به تجهیزات ویژه دیگری ندارند. اگر بخواهیم یک مخزن ذخیره آب آتش‌نشانی عمومی را برای شما توصیف کنیم باید بگوییم که این مخازن دارای یک ورودی هستند که این ورودی به یک مخزن آب دیگر مانند آب شهری یا فاضلاب وصل می‌شود.
در سمت دیگر این سیستم یک خروجی وجود دارد که این خروجی به سیستم لوله کشی اطفا حریق وصل بوده و کارش این است که آب دریافت شده از فاضلاب یا آب شهری را گرفته و به داخل لوله‌های سیستم اطفا حریق هدایت می‌کند. لازم به ذکر است که این خروجی قابلیت فعال‌سازی سیستم اطفا حریق در مواقع مورد نیاز را دارد. همان گونه که گفته شد این مخازن دارای انواع مختلف و هم‌چنین ابعاد متفاوت هستند.
اگر بخواهیم از نظر شکل هندسی و ظاهری این مخازن را دسته‌بندی کنیم باید بگوییم این مخازن در دو نوع استوانه‌ای و مکعب مستطیلی ساخته می‌شوند. در ادامه به توضیح انواع مخزن آب آتش‌نشانی خواهیم پرداخت.
انواع مخازن ذخیره آب آتش‌نشانی کدامند؟
این مخازن بر اساس داشتن ویژگی‌هایی که دارند تقسیم بندی متفاوتی خواهند داشت. در ادامه با انواع طبقه‌بندی مخزن ذخیره آب آتش‌نشانی آشنا خواهیم شد.
تقسیم بندی بر اساس جنس بدنه
یکی از ویژگی‌هایی که این مخازن بر اساس آن دسته بندی می‌شوند نوع جنس بدنه آن‌هاست. بر این اساس مخازن ذخیره آب دارای انواع پلی اتیلن، فایبرگلاس، بتن و فلز هستند. این که کدام نوع مخزن ذخیره آب آتش‌نشانی بر بقیه انواع آن برتری دارد را نمی‌توان به طور دقیق توضیح داد. چرا که هریک از این مخازن دارای ویژگی‌های خاص خود هستند. در سال‌های گذشته مخازن پلاستیکی که شامل مخازن فایبرگلاس و پلی اتیلن هستند جزو رایج‌ترین مخازن مورد استفاده شناخته شده‌اند.
این امر می‌تواند به علت قیمت مناسب و مقرون به صرفه این مخازن به نسبت سایر مخازن باشد. هم‌چنین نگهداری از این مخازن آسان‌تر بوده و به نسبت مخازن بتنی نیاز به هزینه کمتری دارد. یکی دیگر از مزایای مخازن پلاستیکی این است که به نسبت سایر مخازن انعطاف پذیری بالاتری داشته و استفاده از آنها آسان تر است.
فراموش نشود که مخازن گالوانیزه نیز به عنوان یکی از پرکاربردترین و بهترین انواع مخازن آب آتش‌نشانی شناخته می‌شود که به کارگیری آن نقاط قوت بسیاری دارد. با این حال نصب آسان و قیمت مناسب مخازن پلی‌اتیلن بر مخازن گالوانیزه غالب شده و آن را به یکی از پرکاربردترین انواع مخازن آب آتش‌نشانی تبدیل کرده است.
تقسیم بندی بر اساس شکل هندسی
همان گونه که پیش‌تر اشاره شد مخزن آب آتش‌نشانی بر اساس شکل هندسی دارای انواع مکعب مستطیلی و استوانه‌ای هستند. استفاده از هر یک از انواع این مخازن بستگی به شرایط منطقه و میزان کاربرد آن دارد.
ظرفیت مخازن آب آتش‌نشانی چقدر است؟
ظرفیت مخزن آب آتش‌نشانی در واقع همان میزان آبی است که داخل مخزن و تا زیر شناور قرار می‌گیرد. کوچکترین این مخازن حداقل به اندازه ۲۰۰۰ لیتر ظرفیت دارند. ظرفیت نگهداری آب در مخازن بزرگتر بیشتر از این عدد بوده و تا ۵۰۰۰۰ هزار لیتر نیز ادامه دارد.
این که ظرفیت مخزن ذخیره آب آتش‌نشانی نصب شده باید تا چه اندازه باشد به این موضوع بستگی دارد که در محل حادثه چه میزان به آب نیاز خواهید داشت. به عنوان مثال اگر مساحت منطقه‌ای زیاد باشد و کل آن منطقه یک مخزن داشته باشد باید ظرفیت مخزن ذخیره آب آتش‌نشانی زیاد باشد. با این حال این که ظرفیت این مخزن در چه مکان و منطقه‌ای و دقیقا باید به چه اندازه باشد بستگی به نظر کارشناس دارد.
با این حال می‌توان با استفاده از برخی فرمول‌ها به محاسبه حجم مخزن ذخیره آب آتش‌نشانی پرداخت.
نحوه محاسبه حجم مخزن ذخیره آب آتش‌نشانی
جهت محاسبه حجم مخزن ذخیره آب آتش‌نشانی دو روش وجود دارد. در روش اول با استفاده از ابعاد خود مخزن و در روش دوم با استفاده از دبی پمپاژ آب ظرفیت محاسبه می‌شود. در ادامه به توضیح هر یک از این روش‌ها خواهیم پرداخت.
محاسبه حجم مخزن با استفاده از ابعاد مخزن
در این روش باید ابعاد مخزن را در اختیار داشته باشید. برای انجام این کار می‌توانید حجم مخزن را تخمین بزنید یا اگر در این کار مهارتی ندارید به اندازه‌گیری دقیق‌تر آن بپردازید. اغلب مخازن آب به صورت استوانه‌ای طراحی شده‌اند که جهت محاسبه ابعاد آن باید قطر و ارتفاع مخزن را اندازه‌گیری کنید. پس از محاسبه ابعاد مخزن جهت محاسبه حجم سیلندر برای تعیین میزان مصرف آب از فرمول زیر استفاده می‌شود.
V= حجم مخزن
π= 3.14
r= شعاع مخزن یا نصف قطر
h=ارتفاع مخزن
پس از قرارگیری اعداد در فرمول و محاسبه حجم مخزن واحد عدد محاسبه شده بر اساس متر مکعب یا فوت مکعب خواهد بود که باید به لیتر تبدیل شود. جهت تبدیل این واحدها بهتر است که بدانید هر متر مکعب برابر با ۱۰۰۰ لیتر و هر فوت مکعب به صورت تقریبی برابر با ۲۸٫۳ لیتر است. به عنوان مثال اگر حجم محاسبه شده ۲۵ متر مکعب باشد جهت تبدیل آن به لیتر باید آن را ضربدر ۱۰۰۰ کنیم و اگر واحد عدد بر اساس فوت مکعب باشد باید آن را در ۲۸٫۳ ضرب کنیم.
فرض کنید مخزن مورد نظر شما دارای قطر 2 متر و ارتفاع 6 متر باشد. برای محاسبه حجم مخزن از طریق فرمول گفته شده به صورت زیر عمل می‌کنیم.
V= 3.14 × (1)^2 × 6= 18.84 m^3
18.84 m^3 × 1000= 18840 L
محاسبه حجم مخزن بر اساس میزان دبی
جهت محاسبه حجم مخزن ذخیره آب آتش‌نشانی با استفاده از این روش لازم است که دبی آب خروجی موتور پمپ را محاسبه کرده و در تعداد جعبه‌های آتش‌نشانی ضرب کنید. دبی یا همان میزان خروجی آب بر حسب گالن بر دقیقه است. این عدد باید در تعداد جعبه‌های آتش‌نشانی موجود در ساختمان ضرب شود تا حجم مخزن ذخیره آب آتش‌نشانی به دست آید. فرمول محاسبه با استفاده از این روش به صورت زیر است.
V= Q × N
V=حجم کل مخزن
N=تعداد جعبه های آتش نشانی
Q= میزان دبی اندازه گیری شده
دبی مخزن برابر است با حاصلضرب سطح مقطع مخزن در سرعت آب که واحد آن m3/S است. جهت محاسبه سرعت آب دو نقطه را در مسیر حرکت آب مخزن به طول معین که کاملا مستقیم و بدون مانع باشد را انتخاب می‌کنیم. جسمی مانند یک تکه چوب را در ابتدای مسیر انتخاب شده انداخته و مدت زمانی که این جسم به انتهای مسیر انتخاب شده می‌رسد را با کرنومتر اندازه‌گیری می‌کنیم.
سرعت آب برابر است با طول مسافت طی شده تقسیم بر زمان طی کردن مسیر بر حسب ثانیه. به عنوان مثال اگر طول مسیر ۱۰ متر باشد و تکه چوب این مسیر را در عرض ۳۰ ثانیه طی کند سرعت آب برابر است با ۰٫۳ متر بر ثانیه.
پس از محاسبه سرعت آب آن را در سطح مقطع استوانه ضرب می‌کنیم. سطح مقطع استوانه با استفاده از فرمول زیر محاسبه می‌شود.
به عنوان مثال اگر مخزن آب دارای ارتفاع ۶ متر و قطر ۲ متر باشد سطح مقطع آن به صورت زیر محاسبه می‌شود.
S= 2 × 3.14 × 1 × 6 + 2 × 3.14 × (1)^2= 43.96 m3
برای محاسبه دبی خروجی به صورت زیر عمل می‌کنیم.
Q= سرعت آب × سطح مقطع استوانه
Q= 43.96 × 0.3= 13.18
حال با فرض این که ۱۵ عدد جعبه آتش‌نشانی در محل موجود باشد، به فرمول اولیه حجم مخزن ذخیره آب آتش‌نشانی برمی‌گردیم.
V= Q × N
V= 13.18 × 15= 197.82
توجه کنید واحد به دست آمده حتما باید به لیتر تبدیل شود.
قیمت مخزن ذخیره آب آتش‌نشانی چگونه است؟
با مطالعه این مقاله تا اینجا با مخزن آب آتش‌نشانی، کاربرد و انواع آن به خوبی آشنا شدید. قیمت این مخازن با توجه به عوامل متعددی می‌تواند متفاوت باشد. یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر قیمت این مخازن نوع جنس بدنه است. همان گونه که پیش‌تر توضیح داده شد این مخازن بر اساس نوع جنس شامل فلزی، پلاستیکی، گالوانیزه و ….. هستند.
قیمت مخازن پلاستیکی که شامل انواع فایبرگلاس و پلی اتیلن است از مخازن گالوانیزه و بتنی مناسب تر است. یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار در قیمت این مخازن قیمت روز مواد اولیه و قیمت ارز است. با توجه به این که مواد اولیه مورد نیاز برای ساخت این مخازن مانند ورق گالوانیزه، پلی اتیلن، فایبرگلاس و ….. از کشورهای همسایه و با استفاده از ارز خریداری می‌شوند، قیمت روز ارز می‌تواند تاثیرات مهمی در نوسانات قیمت این مخازن داشته باشد.
هم‌چنین از دیگر عوامل تاثیرگذار در قیمت این مخازن می‌توان به فروشگاه عرضه کننده آن اشاره کرد. به طور کلی فروشگاه‌های آنلاین با حذف یا کاهش واسطه‌ها محصول را با قیمت مناسب‌تری در اختیار مشتری قرار می‌دهند. در ادامه به معرفی یکی از معتبرترین فروشگاه‌های اینترنتی عرضه کننده انواع تجهیزات آتش‌نشانی از جمله مخازن آب با کیفیت تضمینی و قیمت مناسب خواهیم پرداخت.
خرید تجهیزات ایمنی آتش‌نشانی از ماهان گستر همگام
ماهان گستر همگام یکی از بهترین، بزرگترین و مجهزترین مجموعه‌های عرضه کننده انواع تجهیزات ایمنی آتش‌نشانی بوده که در استان تهران قرار دارد. این مجموعه در سال‌های فعالیت خود با ارائه محصولات باکیفیت توانسته حداکثر رضایت مشتریان را به دست آورده و آنها را به مشتریان دائمی تبدیل کند. ماهان گستر همگام انواع خاموش کننده‌ها، کپسول‌های آتش‌نشانی، تجهیزات اعلام حریق و مخزن‌های آب آتش‌نشانی را با کیفیتی عالی در اختیار مشتریان خود در سراسر نقاط کشور قرار می‌دهد.
کپسول آتش‌نشانی پودر و گاز، کپسول آتش‌نشانی آب و گاز، کپسول fm200، کپسول CO2، کپسول بیوورسال و کپسول آتش‌نشانی 6ABC نمونه‌هایی از محصولات پرفروش در مجموعه ماهان گستر همگام هستند.
یکی از خدماتی که مجموعه ماهان گستر همگام برای جلب رضایت مشتریان خود در نظر گرفته، شارژ کپسول آتش‌نشانی است. شما می‌توانید علاوه بر خرید انواع تجهیزات ایمنی و آتش‌نشانی، شارژ مجدد کپسول‌های آتش‌نشانی خود را به این مجموعه بسپارید.
خرید از وب‌سایت ماهان گستر همگام با مزایایی همچون ارائه فاکتور رسمی، محصولات باکیفیت همراه با ضمانت‌نامه، امکان ثبت سفارش در روزهای تعطیل، غیرحضوری بودن تمام مراحل خرید، ارسال به سراسر نقاط کشور و قیمتی نازل‌تر از بازار به دلیل فروش مستقیم و بدون واسطه محصولات همراه است.
اگر قصد خرید انواع تجهیزات آتش‌نشانی و خدمات ایمنی را دارید، همین الان از طریق ماهان گستر همگام اقدام کنید و از خدمات بی‌نظیر این مجموعه بهره‌مند شوید.
سخن پایانی
آب یکی از کلیدی‌ترین و مهم‌ترین عناصر خاموش کننده آتش است. اگر آب نباشد بسیاری از تجهیزات آتش‌نشانی عملا هیچ گونه استفاده‌ای نخواهند داشت. تجهیزاتی که با استفاده از آب به اطفا حریق می‌پردازند آب مورد نیاز خود را از مخازن ذخیره آب آتش‌نشانی تهیه می‌کنند. این مخازن به منابع آب شهری یا فاضلاب وصل بوده و آب را از طریق خروجی به لوله‌های سیستم اطفا حریق می‌رسانند. مخزن ذخیره آب آتش‌نشانی در حجم‌های مختلف از ۲۰۰۰ لیتر تا ۵۰۰۰۰ هزار لیتر وجود دارند. در این مطلب دو روش برای محاسبه ظرفیت این مخازن به طور کامل توضیح داده شد.
سوالات متداول
کاربرد مخازن آب آتش‌نشانی چیست؟
این مخازن وظیفه رساندن آب به سیستم لوله کشی اطفا حریق را بر عهده دارند.
کدام روش برای محاسبه حجم مخزن ذخیره آب آتش‌نشانی مناسب‌تر است؟
با استفاده از هر دو روش می‌توان حجم مخزن را محاسبه کرد اما محاسبه آن با استفاده از دبی دقیق‌تر و رایج‌تر است.
کدام نوع مخزن بر اساس جنس بدنه بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد؟
با توجه به نصب و کاربری آسان و قیمت بسیار مناسب در خرید و نصب مخازن پلاستیکی (فایبرگلاس و پلی اتیلن) دارای کاربرد بیشتری هستند.
مطلب به درد بخوری بود