ممکن است شما نیز بارها نام سیستم اطفا حریق آیروسل را شنیده باشید. این سیستم در واقع یکی از روش‌های نوین و جدید برای اطفا حریق است که با توجه به کارایی بالایی که دارد در بسیاری از آتش‌سوزی‌ها مورد استفاده واقع می‌گردد. این سیستم آتش را به صورت غوطه‌ور خاموش می‌کند. اگر می‌خواهید بدانید که سیستم اطفا حریق آیروسل چیست و چگونه عمل می‌کند لطفا تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
سیستم اطفا حریق آیروسل چیست؟
سیستم اطفا حریق آیروسل Aerosol fire Suppression system یا سیستم اطفا حریق پودری یا هواپخش (آیروسل) سیستمی است که در آن از ذرات بسیار ریز جامد همراه با گاز برای خاموش کردن آتش استفاده می‌شود. در این سیستم ذرات ریز جامد در اثر برخورد با ذرات گازی گرمازا شده و ذرات ریز آیروسل فشرده می‌شوند. سپس گاز سیال از این سیستم برای اطفا حریق خارج می‌شود.
برخلاف سیستم اطفا حریق گازی که از ذرات پودری با سایز ۲۵ تا ۱۵۰میکرومتر ساخته شده و برای خاموش کردن آتش گاز منتشر می‌کند، سیستم اطفا حریق آیروسل از ذرات بسیار ریز جامد با اندازه ۱۰ میکرومتر برای اطفا حریق استفاده می‌کند. طبیعتا ذرات جامد یا همان آیروسل‌ها نسبت به دیگر ذرات شیمیایی خاموش کننده دارای اندازه و جرم کوچکتری هستند و این عامل سبب ماندگاری بیشتر این ذرات در هوا شده و پسماند کمتری بر جای می‌گذارد.
بدون در نظر گرفتن ارتفاع اطفا حریق و مکان این سیستم به نسبت سیستم‌های اطفا حریق خشک و تر مستقیما به سمت آتش پرتاب شده و تاثیر بهتری در خاموش کردن آتش خواهد داشت. در ادامه مطلب با مزایا و معایب این سیستم به طور کامل آشنا خواهیم شد.
انواع سیستم اطفا حریق آیروسل
سیستم اطفا حریق آیروسل خاموش کننده آتش بر اساس نحوه فعالسازی، شیوه استفاده و غلظت ذرات آیروسل به انواع مختلفی تقسیم بندی می‌شوند که در ادامه به توضیح یک به یک آن‌ها می‌پردازیم.
تقسیم‌بندی بر اساس نحوه فعالسازی
- کپسول آیروسل الکتریکی
در این نوع کپسول‌ها ذرات جامد آیروسل جهت فعال شدن باید تحت فشار شوک قرار گیرند. شوکی که برای فعال شدن ذرات آیروسل در این کپسول‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد شوک الکتریکی است. از این رو به این کپسول‌ها آیروسل الکتریکی گفته می‌شود. جهت فعالسازی اتوماتیک این کپسول‌ها دتکتور سیگنالی را به کنترل پنل ارسال کرده و ولتاژی به اندازه ۲۴ ولت به کانکتور کپسول می‌رسد.
با رسیدن این ولتاژ شوک الکتریکی به ذرات آیروسل وارد شده و پس از گذشت ۵ تا ۷ ثانیه کل ذرات آیروسل داخل کپسول رها می‌شوند.
- کپسول آیروسل مکانیکی
یکی دیگر از انواع کپسول‌های سیستم اطفا حریق آیروسل نوع مکانیکی آن است. در این نوع کپسول‌ها جهت فعالسازی ذرات آیروسل برخلاف نوع قبلی که از شوک الکتریکی استفاده می‌شد از شوک مکانیکی استفاده می‌شود. این ضربه مکانیکی می‌تواند توسط یک جرقه آتش نیز فعال شود. از این رو به محض ایجاد کوچکترین جرقه آتش این ذرات فعال شده و سریعا (در عرض ۳ ثانیه) آزاد می‌شوند.
- کپسول آیروسل حرارتی
همان گونه که از نامش پیداست در این سیستم برای فعال شدن ذرات آیروسل از حرارت استفاده می‌شود. نوعی حسگر حساس به حرارت در این سیستم وجود دارد که به درجه حرارت‌های تا ۴۷۵ درجه حساسیت نشان می‌دهد. هنگامی که دمای محیط به این مقدار برسد حسگر فعال شده و باعث فعالسازی ذرات آیروسل می‌شود. پس از فعالسازی ذرات آیروسل در عرض چند ثانیه آزاد می‌شود.
تقسیم‌بندی بر اساس شیوه استفاده
سیستم اطفا حریق آیروسل بر اساس شیوه استفاده به دو نوع ثابت و قابل حمل تقسیم‌بندی می‌شود.
- سیستم آیروسل ثابت
در این سیستم کپسول‌های مکانیکی، حرارتی یا الکتریکی در مکان مورد نظر به طور ثابت نصب شده و در مواقع بروز آتش‌سوزی به صورت اتوماتیک و خودکار فعال می‌شود و تا رسیدن نیروهای آتش‌نشانی یا در زمانی که نیاز به شارژ کپسول آتش‌نشانی وجود دارد به خاموش کردن آتش می‌پردازد.
- سیستم آیروسل قابل حمل و متحرک
در این سیستم کپسول‌های مورد نظر در مکان مشخصی نصب نمی‌شود و توسط نیروهای آتش‌نشانی حمل می‌شود.
تقسیم‌بندی بر اساس غلظت ذرات آیروسل
بر این اساس سیستم اطفا حریق آیروسل به دو نوع پراکنده و متراکم تقسیم‌بندی می‌شود.
- سیستم آیروسل پراکنده
در این سیستم ذرات آیروسل به صورت پراکنده و با تراکم کمتری داخل مخزن وجود دارند.
- سیستم آیروسل متراکم
در این سیستم ذرات آیروسل به صورت متراکم و فشرده و با غلظت بیشتری نسبت به سیستم پراکنده داخل مخزن وجود دارد.
مزایای سیستم اطفا حریق آیروسل
سیستم اطفا حریق آیروسل به عنوان یکی از موثرین‌ترین راهکارها برای اطفا حریق در اغلب مکان‌ها شناخته شده است. با توجه به مزایای زیادی که این سیستم در مقایسه با سایر روش‌ها دارد امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته است. از جمله مزایای این سیستم می‌توان موارد زیر را نام برد:
- اطفا حریق در مکان‌های مختلف
یکی از مهم‌ترین مزایای این سیستم تطبیق‌پذیری و راندمان بالای آن در مکان‌های مختلف است. به عبارت بهتر از این روش می‌توان در انواع حریق و در مکان‌های مختلف استفاده کرد.
- تاثیرگذاری بالا در خاموش کردن آتش
با توجه به این که وزن و جرم ذرات آیروسل به نسبت ذرات شیمیایی گازی و پودری بسیار کم است تاثیرگذاری آن در خاموش کردن آتش بیشتر بوده و ماندگاری بالاتری نیز در هوا دارد. از این رو این روش به عنوان یکی از موثرترین روش‌های اطفا حریق شناخته می‌شود.
- غیرسمی بودن
ذرات آیروسل غیرسمی بوده و هیچ گونه مشکل تنفسی برای انسان ایجاد نمی‌کنند. از این رو این ذرات جایگزین بسیار مناسبی برای هالون ۱۳۰۱ سمی هستند.
- هزینه پایین
هزینه‌های مربوط به نگهداری و پشتیبانی از ذرات آیروسل نسبت به دیگر روش‌ها بسیار پایین است. از این رو علاوه بر مزایای گفته شده استفاده از این روش به نسبت دیگر روش‌ها مقرون به صرفه است.
- عدم نیاز به لوله‌کشی
سیستم اطفا حریق آیروسل خاموش کننده آتش نیاز به لوله کشی و مخازن تحت فشار ندارد.
- وزن و حجم کم
با توجه به این که ذرات آیروسل بسیار سبک بوده و حجم کمی را اشغال میکنند در کل وزن کمی داشته و جا به جایی و حمل و نقل آن به خصوص در نوع قابل حمل بسیار آسان و راحت است.
- عدم ایجاد آلودگی
ذرات آیروسل ذراتی غیرسمی هستند و هیچ گونه پسماند شیمیایی از خود بر جای نمی‌گذارند. از این رو اطفا حریق با این روش بدون تولید آلودگی یا با کمترین آلودگی ممکن صورت می‌گیرد.
معایب و محدودیت‌های سیستم اطفا حریق آیروسل
علیرغم مزایای بسیاری که سیستم اطفا حریق آیروسل دارد، استفاده از این روش با محدودیت‌هایی نیز همراه است که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
- کاربردی نبودن در برخی از موارد
این سیستم در برخی از موارد مانند آتش‌سوزی‌های عمقی در گروه حریق A، آتش‌سوزش ناشی از مواد شیمیایی خاص مانند نیترات سلولزی و باروت، وجود فلزات واکنش‌پذیری مانند سدیم، پتاسیم، منیزیم، لیتیوم، تیتانیوم و این قبیل در محل، آتش‌سوزی های ناشی از هیدریدهای فلزی و در مواقعی که احتمال تجزیه مواد شیمیایی و آزاد شدن گرما وجود دارد (مانند پراکسید آلی خاص و هیدرازین) کاربردی نیست.
- امکان آسیب رساندن به تجهیزات الکتریکی
ذرات آیروسل دارای نمک‌های فلزی و اکسیدهای فلزی در ساختار خود هستند. این مواد می‌تواند باعث اتصال کوتاه مدت در تجهیزات فلزی و احتمال آسیب رسانی به آن شود.
- عدم امکان شارژ مجدد
در این سیستم امکان شارژ مجدد وجود ندارد و پس از هر بار اتمام و یا به پایان رسیدن تاریخ انقضای کپسول باید سیستم جدید خریداری شده و جایگزین آن شود.
- عدم امکان راه اندازی دستی
در صورت بروز هر گونه مشکل در سیستم مرکز کنترل امکان دستکاری و راه اندازی دستی وجود ندارد.
- ایجاد حرارت بالا
این سیستم در هنگام کار حرارت بالایی از خود ساطع می‌کند. از این رو استفاده از آن برای مکان‌های پرخطر که احتمال ایجاد و گسترش آتش‌سوزی وجود دارد توصیه نمی‌شود.
- ایجاد غبار
ذرات آیروسل هنگام خروج دودی شبیه غبار یا مه در فضا ایجاد میکنند که میدان دید افراد را کاهش می‌دهد.
- ایجاد چسبندگی
با توجه به این که این سیستم باعث ایجاد چسبندگی و تغییر رنگ روی کاغذ می‌شود بهتر است از آن در جاهایی که کاغذ زیادی وجود دارد مانند کتابخانه‌ها، اتاق‌های بایگانی، آرشیو اسناد و …… استفاده نشود.
نحوه عملکرد سیستم اطفا حریق آیروسل
می‌دانید که تمام سیستم‌های خاموش کننده آتش برای مهار آن یکی از چهار عنصر اصلی آتش (اکسیژن، حرارت، ماده سوختنی و زنجیره آتش) را نشانه می‌گیرند. نحوه عملکرد سیستم اطفا حریق آیروسل به گونه ای است که از طریق ایجاد واکنش با رادیکال‌های آزاد آتش بدون صرف اکسیژن از فرآیند سوختن جلوگیری کرده و شعله‌های آتش را خاموش می‌کند.
به عبارت بهتر ذرات ریز آیروسل جامد شعله‌های آتش را در برگرفته و با ایجاد اختلال در زنجیره‌های آتش باعث مهار آن می‌شوند. ذرات آیروسل پس از فعالسازی وارد محیط شده و به صورت متراکم کل فضای آتش را در برمی‌گیرند.
سیستم اطفا حریق آیروسل با استفاده از سه روش واکنش شیمیایی، کاهش اکسیژن و دما باعث مهار آتش می‌شود. این عملیات با واکنش‌های شیمیایی آغاز می‌شود. ذرات آیروسل متراکم که حاوی کربنات پتاسیم هستند در اثر گرما شروع به تجزیه شدن کرده و تبدیل به مواد جامد و پودری می‌شوند. این ذرات جدید شامل نیترات پتاسیم با خاصیت اکسیدکنندگی قوی هستند.
این ذرات در اثر برخورد با آتش شکسته شده و ذرات پتاسیم آن آزاد می‌شود. پتاسیم در اثر ترکیب با هیدروژن، هیدروکسید و اکسیژن به KOH یا پتاسیم هیدروکسید و آب تبدیل می‌شود. سپس آیروسل‌هایی با ابعاد ۱ تا ۱.۵ میکرومتر آتش را احاطه کرده و شروع به سرد کردن و خاموش کردن آن میکنند.
اجزای تشکیل دهنده سیستم اطفا حریق آیروسل
این سیستم از اجزای مختلفی شامل توری جداکننده، صفحه جهت دار، کاور پلاستیکی، قطعه فعالسازی حرارتی، الکتریکی یا مکانیکی، عنصر خنک کننده، حلقه فاصله، عنصر تولید کننده آیروسل، دوشاخه اتصال به برق و ….. است.
کاربرد سیستم اطفا حریق آیروسل
سیستم اطفا حریق آیروسل یکی از موثرترین و کارآمدترین روش‌های اطفا حریق است. چرا که این سیستم در خاموش کردن اغلب آتش‌سوزی‌ها کارآمد است. این سیستم در اطفا ۵ نوع حریق A تا F کاربرد دارد. با این حال این سیستم در آتش‌سوزی‌های گروه A، B و C کاربرد کمتری دارد. این سیستم در مکان‌های مختلفی اعم از اتاق کنترل، صنایع نفت و گاز، انبار مواد شیمیایی، بنادر و دریانوردی، صنعت مخابرات و ارتباطات، موتور برق و ژنراتور و ….. کاربرد بالایی دارد.
ماهان گستر همگام
مجموعه ماهان گستر همگام یکی از معتبرترین مراکز انلاین عرضه کننده انواع تجهیزات آتش‌نشانی شامل انواع کپسول آتش‌نشانی مانند کپسول آتش‌نشانی آب و گاز، کپسول آتش‌نشانی CO2، کپسول آتش‌نشانی بیوورسال، کپسول آتش‌نشانی پودر و گاز، کپسول آتش‌نشانی 6ABC، کپسول fm200 و انواع سیستم‌های اعلام حریق با کیفیت تضمینی و قیمت بسیار مناسب است.
این مجموعه با تولید کنندگان و برندهای معتبری چون پیشرام، دژ، آرمان، هونامیک، آذر سیلندر و ….. به صورت مستقیم در ارتباط بوده و این محصولات را با قیمت به صرفه، کیفیت تضمینی و در ازای دریافت فاکتور رسمی به مشتریان خود عرضه می‌کند. جهت خرید انواع سیستم اطفا حریق آیروسل مجموعه ماهان گستر همگام بهترین انتخاب خواهد بود.
سخن پایانی
سیستم اطفا حریق آیروسل یکی از روش‌های جدید موثر و کارآمد در اطفا حریق است. در این روش از ذرات جامد بسیار ریز با وزن سبک با اندازه حدود ۱ میکرومتر جهت خاموش کردن آتش استفاده می‌شود.
از جمله مزایای این سیستم می‌توان به تاثیرگذاری بالا، راندمان بالا، تطبیق پذیری با انواع طبقه بندی حریق، عدم ایجاد آلودگی و پسماندهای شیمیایی، عدم نیاز به لوله کشی، هزینه پایین و غیرسمی بودن و از جمله معایب آن می‌توان به امکان آسیب رسانی به تجهیزات الکتریکی، عدم امکان شارژ مجدد و یک بار مصرف بودن، عدم امکان راه اندازی دستی، ایجاد حرارت بالا و پرخطر بودن برای برخی از محیط‌ها، ایجاد چسبندگی روی کاغذ و ایجاد غبار اشاره کرد.
سوالات متداول و پرتکرار
ماده خاموش کننده در سیستم اطفا حریق آیروسل چیست؟
ذرات جامد ریز که از اکسیدها و نمک های فلزی تشکیل شده و وزن و حجم سبکی دارند.
سیستم اطفا حریق آیروسل برای چه گروه حریقی مناسب است؟
برای اغلب انواع حریق از گروه A تا F مناسب است. با این حال برای حریق گروه A، B و C کاربرد کمتری دارد.
سیستم اطفا حریق آیروسل را از کجا بخریم؟
مجموعه ماهان گستر همگام مرکزی معتبر برای خرید انواع تجهیزات آتش‌نشانی با کیفیت تضمینی و قیمت مناسب است.
شما پیج اینستا هم دارین؟