یکی از تجهیزات اطفا حریق در ساختمان‌ها، اسپرینکلر است. برای آشنایی بیشتر با این سیستم اینطور می‌توان توضیح داد که اسپرینکلر یک سیستم اطفا حریق است که در این سیستم آب جریان دارد، با نصب بر روی سقف ساختمان‌ها در مواقع اضطراری آب را رها کرده و مهار حریق را انجام می‌دهد. در این سیستم از شیرهای مخصوصی به نام شیرهای پروانه‌ای استفاده شود تا جریان آب در این سیستم به خوبی و بدون مشکل ادامه پیدا کند. در ادامه اهمیت شیر پروانه‌ای را برای تجهیزات اسپرینکلر بیشتر توضیح خواهیم داد.
سیستم اطفا حریق اسپرینکلر
نصب اسپرینکلر برای بسیاری از فضاهای عمومی از جمله مدارس، بیمارستان‌ها، هتلها، خوابگاه‌ها، انبارهای بزرگ و سایر اماکن بزرگ بسیار ضروری است. نحوه عملکرد این سیستم به این گونه است که هرگاه گرمای محیط افزایش پیدا کند، این سیستم واکنش نشان داده و جریان آب را برای مهار آتش آزاد می‌کند. معمولا در یک اتاق در جایی این سیستم را نصب می‌کنند که منبع گرمایشی وجود داشته باشد تا بلافاصله در صورت وقوع حریق سیستم فعال و آتش را مهار کند.
سیستم اطفا حریق اسپرینکلر در انواع مختلفی طراحی و اجرا می‌شود که در سیستم تر، از شیر پروانه‌ای استفاده می‌کنند. پس از نصب سیستم اسپرینکلر در ابتدای خطوط تامین آب این شیر را نصب می‌کنند. سیستم اسپرینکلر یک سیستم یک طرفه است. شیر پروانه‌ای ویفری در صورتی که جریان آب برگشت داده شود، از برگشت آب جلوگیری می‌کند. بنابراین دیسکی که در میان شیر قرار دارد، نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند.
شیر پروانه‌ای چیست؟
یکی از شیرهای صنعتی، شیرهای پروانه‌ای هستند. این شیرها در صنایع مختلف برای قطع و وصل کردن جریان، مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما یکی از کاربردهای شیر پروانه‌ای قطع و وصل کردن جریان آب در سیستم اسپرینکلر است. در نصب تجهیزات اسپرینکلر این شیر به عنوان یک شیر کاربردی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین این شیر امکان ارسال سیگنال را دارد. به این معنا که اگر شیر بسته باشد، همچنان می‌تواند به تجهیزات اعلام حریق سیگنال‌هایی را وارد کند.
شیرهای پروانه‌ای از نظر نوع اتصال در انواع مختلفی وجود دارند که نوع ویفری آن را برای تجهیزات اسپرینکلر نصب می‌شود. برندهای تولید کننده این شیر آن را تا سایز ۱۲ اینچ تولید می‌کنند. با توجه به نوع سیستم می‌توانید سایز مناسب شیر را انتخاب کنید. دقت داشته باشید شیر باید هم اندازه با لوله انتقال جریان آب باشد.
آنچه باعث شده است که این نوع شیرها را به نام شیر پروانه‌ای بشناسند این است که عملکرد این شیرها همچون حرکت بال پروانه است. آشنایی با انواع شیر پروانه‌ای بر اساس کاربرد آن‌ها، کمک می‌کند تا سیستم اسپرینکلر را به درستی نصب کنید.
شیر پروانه ای بدون فلنج
گرچه شیر پروانه‌ای یک ساختار بسیار ساده دارد، اما اهمیت این شیر در تجهیزات اسپرینکلر بسیار زیاد است. کمک می‌کند تا جریان آب به صورت یکپارچه فضا را در برگرفته و مهار آتش سریع‌تر رخ دهد. شیر پروانه‌ای در دو نوع فلنج‌دار و بدون فلنج تولید می‌شود که برای سیستم اسپرینکلر معمولاً بدون فلنج را انتخاب می‌کنند.
بنابراین شیرهای پروانه‌ای معمولاً در لوله‌کشی‌های انجام می‌شود که فلنج دارند، به این معنا که در هر دو سمت این شیر فلنج‌ها قرار می‌گیرند و پیچ و مهره‌ها محکم می‌شوند. به طور کلی، این شیر بدون فلنج در خط لوله بین دو فلنج قرار می‌گیرد.
قطعات شیر پروانه ای اسپرینکلر
شیر پروانه‌ای از ۴ قسمت مهم بدنه، نشیمنگاه، عملگر و دیسک تشکیل شده است. عملگر می‌توانید در انواع دستی یا گیربکسی، برقی یا پنوماتیک باشد.
شیرهای پروانه‌ای اهرمی یا دستی باید توسط اپراتور باز و بسته شوند. با چرخش اهرم، دیسک چرخیده و مسیر جریان باز و بسته می‌شود.
نوع گیربکسی نیز نوعی شیر دستی است که به جای اهرم از چرخ متصل به یک گیربکس استفاده شده است. برای استفاده از این شیرها باید از یک اپراتور کمک گرفت.
در نوع پنوماتیک سنسور جای اپراتور را گرفته است. سنسور می‌تواند جریان آب را تشخیص دهد و به صورت سیگنال به عملگر پیام ارسال کند که شیر باز یا بسته و یا کند شود. قدرت این عملگر بسیار بالا است و سرعت بسیار خوبی دارد.
اگر نمی‌خواهید که یک اپراتور شیر را باز و بسته کند، بهترین انتخاب استفاده از شیر پروانه‌ای برقی است.
جنس شیر پروانه ای اسپرینکلر
با توجه به عملکرد شیر پروانه ای و با توجه به نوع سیال که در تجهیزات اسپرینکلر، آب است، می‌توانید این شیر را در انواع مختلف انتخاب کنید.
شیر پروانه‌ای ویفری را می‌توانید از جنس فولاد انتخاب کنید. این شیر به دلیل اینکه بسیار متداول است، می‌تواند عملکرد خوبی از خود نشان دهد. فولادی که در ساخت این شیر به کار رفته است از نوع A216WCB است.
شیرهای پروانه‌ای ویفری چدنی دارای ویژگی‌های متمایزی هستند. این شیرها بسیار سبک هستند و برای عبور جریان آب می‌توانند مناسب باشند.
شیر پروانه‌ای ویفری از جنس استیل مقاومت بسیار بالایی دارد. این شیر را می‌توانید با کربن‌های متنوع انتخاب کنید. اگر جریان آب بسیار زیاد است، این شیر می‌تواند انتخاب مناسبی باشد. البته به خاطر داشته باشید که این شیرها از قیمت بالایی برخوردار هستند.
دقت داشته باشید برای انتخاب شیر پروانه‌ای ویفری باید متناسب با نوع سیال که جریان آب است، مقدار فشاری که در خطوط انتقال جریان وجود دارد، حرارت آب، این شیر را با جنس بدنه مناسب خریداری کنید.
مشخصات شیر پروانه ای اسپرینکلر
از مشخصات این شیر می‌توان به چرخش ۹۰ درجه‌ای آن اشاره کرد که کمک می‌کند مسیر کاملاً باز یا بسته شود.
شیرهای پروانه‌ای از نوع چهار زمانه و دو جهته هستند.
نه تنها این شیر وظیفه قطع و وصل جریان آب را بر عهده دارد، بلکه می‌تواند به راحتی جریان آب را کنترل کند.
در میان سایر شیرها این شیر از وزن کمتر و قیمت مناسب‌تر برخوردار است.
برای اطمینان از عملکرد شیر پروانه‌ای می‌توانید پنل اعلام حریق را بررسی کرده از وضعیت شیر پروانه‌ای مطلع شوید.
جریان آبی که از داخل شیر عبور می‌کند و یا گرمای محیط اگر بین منفی ۲۰ تا ۱۱۰ درجه سانتیگراد باشد این شیر مقاومت خوبی خواهد داشت.
ویژگی‌های شیر پروانه ای اسپرینکلر
یکی از مهمترین ویژگی‌های شیرهای پروانه‌ای این است که می‌توانند در مقابل جریان آب با تمام شرایط شیمیایی یا فیزیکی، جریان آب را از خود عبور میدهند، بدون اینکه خرابی در قطعات ایجاد شود.
در بین شیرهای پروانه‌ای نوع ویفری از قیمت بسیار مناسب‌تر برخوردار است، نصب آسانی دارد و در مسیر جریان آب اختلالات کمی را ایجاد می‌کند.
علاوه بر این، عبور جریان از این شیر با افت فشار کم روبه رو خواهد شد. با توجه به اینکه این شیر عملکرد بسیار مهم دارد و اختلالاتی که در آن وجود دارد، بسیار کم است، به عنوان یکی از گزینه‌های مهم برای سیستم اسپرینکلر به شمار می‌آید.
از دیگر ویژگی‌هایی که شیر پروانه‌ای را برای نصب اسپرینکلر مناسب می‌کند، این است که این شیر در برابر مواد خورنده، سرما و گرمای بیش از اندازه مقاومت بسیار بالایی دارد و می‌تواند به صورت یکپارچه از ورود آب پشتیبانی کند.
نصب شیر پروانه ای اسپرینکلر
در هنگام نصب سیستم اسپرینکلر باید جای مناسبی را برای نصب شیر پروانه‌ای در نظر بگیرید که بتوان به آن دسترسی پیدا کرد، تا شیر را در مواقع اضطراری به صورت دستی باز یا بسته کرد و یا اگر خرابی‌های دارد به راحتی آن را تعمیر کرد. نصب شیر پروانه ویفری به این گونه است که پیچ‌ها و اتصالات به گونه‌ای بسته می‌شوند که هرگونه ارتعاش ناشی از جریان آب کاهش پیدا کند.
شیر پروانه‌ای ویفری بسیار ایمن است و نصب آن از طریق دو یا چهار سوراخ انجام می‌شود.
محدودیتی برای نصب این شیر وجود ندارد و اگر فضای کافی در اختیار دارید می‌توانید آن را به صورت عمودی، افقی یا مورب نصب کنید. نه تنها در فضای داخلی بلکه در فضاهای خارجی نیز امکان نصب این شیر وجود دارد. در صورت هرگونه مشکل در سیستم اسپرینکلر، سیستم باید کاملاً خاموش شود، سپس شیر پروانه‌ای و سایر قطعات مورد بررسی قرار بگیرند.
نحوه عملکرد شیر پروانه ای اسپرینکلر
نحوه عملکرد این شیر به این صورت است که دیسکی که در داخل این شیر قرار دارد، به صورت ۹۰ درجه یا یک چهارم حول یک محور می‌چرخد که می‌تواند به راحتی مسیر جریان آب را مسدود کند. زمانی که محور به چرخش در می‌آید، دیسک نیز چرخیده می‌شود و با توجه به موقعیت قرارگیری دیسک، جریان می‌تواند کاملاً باز، بسته و یا نیمه باز باشد.
دیسکی که در داخل شیر قرار دارد معمولا از جنس چدن یا پلاستیک انتخاب می‌شود. دهانه شیر پروانه‌ای ویفری بسیار بزرگ است و دیسکی که داخل این دهانه قرار می‌گیرد نیز بسیار بزرگ است و وزن بسیار بالایی دارد.
خرید شیر پروانه‌ای برای تجهیزات اسپرینکلر از شرکت ماهان گستر همگام
شرکت ماهان گستر همگام در میان تجهیزات اطفا حریق، تجهیزات اسپرینکلر را نیز با بهترین قطعات ارائه می‌دهد. یکی از قطعات مهم در این تجهیزات شیر پروانه‌ای است، می‌توانید این محصول را با قیمت مناسب از برندهای معتبر از فروشگاه اینترنتی ما خریداری کنید.
از سایر تجهیزاتی که برای اطفا حریق آن‌ها را برای فروش در نظر گرفته‌ایم، می‌توان به کپسول آتش نشانی آب و گاز، کپسول آتش نشانی پودر و گاز، کپسول آتش نشانی بیوورسال، کپسول آتش نشانی ABC و کپسول آتش نشانی CO2 اشاره کرد. در صورت هرگونه خرید از مجموعه فاکتور رسمی ارائه می‌دهیم تا تضمینی باشد بر کیفیت بالای محصولاتی که عرضه می‌کنیم. شارژ کپسول آتش نشانی و فروش کپسول FM200 از دیگر خدمات ماهان گستر همگام به کاربران عزیز است.
سخن پایانی
یکی از سیستم‌های اطفا حریق که در ساختمان‌ها نصب می‌شود، تجهیزات اسپرینکلر است. گرچه این تجهیزات می‌توانند قیمت بسیار بالایی داشته باشند و برای نصب آن‌ها زمان زیادی را باید در نظر گرفت، اما به طور کلی می‌توانند در اطفا حریق در ثانیه‌های ابتدایی بسیار مؤثر واقع شوند. شیر پروانه‌ای از مهمترین لوازم سیستم اسپرینکلر است. می‌توانید این شیر را در متریال‌های مختلف برای کنترل جریان آب در سیستم لوله کشی استفاده کنید.
سوالات متداول
عملکرد شیر پروانه‌ای به چه صورت است؟
شیر پروانه‌ای به صورت ۹۰ درجه باز و بسته می‌شود تا امکان عبور جریان آب وجود داشته باشد.
شیر پروانه‌ای با چه متریالی ساخته می‌شود؟
می‌توانید این شیر را با متریال چدن، استیل یا فولاد خریداری کنید.
بهترین مدل شیر پروانه‌ای برای استفاده در سیستم اسپرینکلر چیست؟
شیرهای پروانه‌ای در انواع مختلفی تولید می‌شوند که برای سیستم اسپرینکلر از شیر پروانه‌ای ویفری بدون فلنج استفاده می‌شود.
