انواع اسپرینکلر آتش نشانی
یکی از اجزای ساده، اما کلیدی و مهم در سیستم حفاظت از ساختمان در برابر آتش سوزی، سیستم اسپرینکلر است. سیستم اسپرینکلر را می‌توان هم بر روی سقف و هم بر روی دیوارهای جانبی نصب کرد. عملکرد این سیستم به این صورت است که با هماهنگی منبع آب، لوله کشی توزیع آب و سرهای آبپاش، در وقوع آتش سوزی آب بر روی آتش پاشیده می‌شود. عملکرد این سیستم به صورت خودکار است، به راحتی از طریق این سیستم می‌توان آتش را هم کنترل و هم خاموش کرد. برای آشنایی با انواع اسپرینکلر آتش نشانی در ادامه به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت.
سیستم‌های اسپرینکلر در انواع مختلفی طراحی و تولید می‌شوند که باید متناسب با موقعیت و شرایط موجود در ساختمان، بهترین سیستم را انتخاب کنید.
اسپرینکلر تر
از رایج‌ترین سیستم‌های اسپرینکلر می‌توان به سیستم تر اشاره کرد. در این سیستم آب همیشه در لوله‌ها وجود دارد. زمانی که دمای سقف به اندازه کافی گرم شود، حباب شیشه ای اسپرینکر شکسته می‌شود و از آنجایی که لوله کشی از قبل با آب پر شده است، آب به سرعت از اسپرینکلرها خارج می‌شود. اگر تعداد زیادی از اسپرینکلر در فضای مورد نظر نصب شده است، تنها اسپرینکلرهایی عمل می‌کنند که دمای بیش از اندازه را احساس کرده باشند و به این گونه نیست که با فعال شدن یک اسپرینکلر سایر اسپرینکلرها نیز فعال شوند.
سیستم اسپرینکلر تر از مقرون به صرفه‌ترین و قابل اطمینان‌ترین سیستم‌ها است. از نکات مهم برای انتخاب این سیستم در ساختمان در نظر گرفتن دمای محیط است. اگر دما بیش از اندازه پایین باشد، امکان یخ زدگی آب در لوله‌ها وجود دارد. اگر نمی‌توانید دمای محیط را کنترل کنید و امکان دارد دما به اندازه‌ای پایین بیاید که امکان یخ زدگی آب در لوله وجود داشته باشد، باید نوع دیگری از سیستم اسپرینکلر را برای نصب انتخاب کنید.
اسپرینکلر خشک
در میان انواع اسپرینکلر آتش نشانی، نوع دیگر سیستم خشک است. از نظر سیستم لوله کشی، با سیستم تر تفاوتی ندارد، تنها تفاوت عمده با سیستم تر این است که در لوله‌ها به طور دائم آب وجود ندارد. در این سیستم یک شیر نصب می‌شود که آب در پشت شیر قرار دارد و با باز شدن شیر، آب در لوله‌ها جریان پیدا می‌کند. پس از اینکه در سقف گرما بیش از اندازه جمع شود، حباب شیشه ای اسپرینکلر شکسته شده و به شیر فرمان داده می‌شود تا باز شده و آب در لوله کشی جریان پیدا کند.
نکته‌ای که وجود دارد این است که بلافاصله پس از فعال شدن اسپرینکلر آب در لوله جریان ندارد و آب باید یک مسافتی را در لوله طی کند تا از سر اسپرینکلر خارج شود. زمانی که اسپرینکلر فعال می‌شود، هوا از آبپاش یا دفلکتور خارج می‌شود و این افت فشار باعث می‌شود که شیر لوله خشک باز شده و آب در سیستم لوله کشی جریان پیدا کند. تلاش می‌شود فاصله بین شیر تا اسپرینکلر کمتر باشد تا میزان تاخیر رسیدن آب کاهش پیدا کند.
به دلیل تاخیری که در عملکرد اسپرینکلر و جریان آب وجود دارد، معمولا این سیستم را برای فضاهای خیلی حساس استفاده نمی‌کنند. این سیستم را برای فضاهایی نصب می‌کنند که نمی‌توان دمای موجود را به طور دقیق کنترل کرد و امکان پایین آمدن دما و یخ زدگی آب در لوله وجود دارد.
اسپرینکلر پیش عملگر
در میان سیستم‌های اسپرینکلر، سیستم پیش عملگر از پیچیدگی‌های بیشتری برخوردار است. از مهمترین تفاوتی که بین سیستم خشک و تر و این سیستم وجود دارد می‌توان به عملکرد دو مرحله‌ای اشاره کرد. در سیستم لوله کشی پیش عملگر به جای آب، هوای تحت فشار وجود دارد. طی یک فرایند دو مرحله‌ای این سیستم فعالیت می‌کند. سنسور، گرما یا دود را تشخیص می‌دهد، سیگنالی را برای شیر ارسال می‌کند، سیستم لوله کشی با آب پر می‌شود و از اسپرینکلر، آب خارج می‌شود. بنابراین نصب سیستم اعلام حریق در کنار این سیستم الزامی است.
مهمترین مزیتی که سیستم پیش عملگر دارد این است که اگر حسگر گرما یا دود تشخیص را اشتباه داده باشد، می‌توان سیستم را غیر فعال کرد و از جریان آب در سیستم و خروج آن از اسپرینکلر جلوگیری کرد، تا فضای مورد نظر دچار آسیب نشود. معمولا از این سیستم در فضاها و اماکنی استفاده می‌شود که حساسیت بالایی وجود دارد، در موزه‌ها، کتابخانه‌ها و مراکزی که اطلاعات مهمی وجود دارد، این سیستم را نصب می‌کنند تا در صورت هرگونه هشدار اشتباه، بلافاصله از آبپاشی اسپرینکلر جلوگیری کرد، چرا که تخلیه تصادفی آب می‌تواند منجر به خسارات جبران ناپذیری شود.
اسپرینکلر سیلابی
از دیگر انواع اسپرینکلر آتش نشانی، نوع سیلابی است. نکته مهم در این نوع سیستم‌ها این است که سرپاش‌ها همیشه باز هستند. در سیستم اسپرینکلر سیلابی آب با سرعت و زمان کوتاهی تخلیه می‌شود. برای صنایع و تاسیساتی که امکان خطر آتش سوزی در آن‌ها بالا است، این سیستم می‌تواند بهترین عملکرد را داشته باشد. در این سیستم سرهای آبپاش همیشه باز هستند و به یکباره فعال می‌شوند. پس از نصب سیستم اعلام حریق، زمانی که حسگر گرما یا دود فعال شود، شیر باز شده و آب به همه آبپاش‌ها فرستاده می‌شود و در کل فضای مربوطه که اسپرینکلرها نصب شده‌اند آب به صورت یکسان جریان پیدا می‌کند.
در تاسیسات و صنایعی که حریق می‌تواند به سرعت گسترش پیدا کند، سیستم اسپرینکلر سیلابی می‌تواند بهترین و سریع‌ترین عکس‌العمل را داشته باشد. به ویژه در صنایعی که مواد قابل اشتعال زیادی وجود دارد این سیستم بهترین کاربرد را دارد.
انواع سرپاش اسپرینکلر
اسپرینکلرها از اجزای مختلف تشکیل شده‌اند که یکی از اجزای آن‌ها سرهای آبپاش هستند. این سرها می‌توانند مقدار قابل توجهی آب را به هنگام وقوع حریق بر روی آتش بپاشند. سرهای آبپاش در انواع مختلفی طراحی می‌شوند که باید متناسب با منطقه مورد نظر، سر آبپاش مناسب را انتخاب کنید.
اسپرینکلر با سرپاش پایین زن
از رایج‌ترین سرهای آبپاش اسپرینکلر، سرپاش‌های آویز یا پایین زن هستند که در بسیاری از ساختمان‌ها و تاسیسات مورد استفاده قرار می‌گیرند. این اسپرینکلرها که بر روی سیستم لوله کشی نصب می‌شوند، می‌توانند آب را در چندین جهت پاشش کنند. معمولا در مکان‌هایی که امکان احتراق در آن‌ها بسیار بالاتر است، این اسپرینکلر را نصب می‌کنند.
با انتخاب اسپرینکلر آویز یا رو به پایین در هنگام وقوع حریق، آب در تمام جهات پاشیده می‌شود. در سیستم این اسپرینکلرها، صفحه دایره‌ای شکل و منحرف کننده‌ای به نام دفلکتور وجود دارد که آب را به صورت مخروطی و گنبدی به بیرون می‌فرستد. پس از نصب این نوع اسپرینکلر بر روی سقف، کاملاً قابل مشاهده است.
اسپرینکلر با سرپاش مخفی
از انواع اسپرینکلر آتش نشانی، نوع مخفی را می‌توان نام برد. این اسپرینکلرها نسبت به اسپرینکلرهای پایین زن تفاوتی ندارند، تنها تفاوت در نحوه نصب است که کاملاً در داخل سقف قرار می‌گیرند و هیچ قسمت اضافه‌ای را در سطح سقف مشاهده نخواهید کرد.
با توجه به برند و مدلی که این نوع اسپرینکلرها دارند، یک پوشش تزیینی بر روی آن‌ها قرار می‌گیرد تا کاملاً از دید افراد پنهان بماند. معمولا برای فضاهایی که امکان وقوع آتش سوزی بسیار کمتر است، این اسپرینکلر را انتخاب می‌کنند. از آنجایی که زیبایی محیط مورد نظر اهمیت دارد، بسیاری از طراحان داخلی اسپرینکلر مخفی را پیشنهاد می‌دهند.
اسپرینکلر با سرپاش بالا زن
اسپرینکلرهای رو به سقف یا بالا زن، اسپرینکلرهایی هستند که به جای اینکه رو به کف ساختمان نصب شوند به سمت سقف نصب می‌شوند. با توجه به شکل ظاهری این نوع اسپرینکلرها و سرپاش‌ها، آب به سمت بالا پرتاب شده و سپس به سمت پایین به صورت چتری ریزش پیدا می‌کند. معمولاً برای سقف‌هایی که امکان دسترسی کمتر است، این سیستم را انتخاب می‌کنند. این نوع سیستم اسپرینکلر کاملاً در معرض دید است و معمولاً در ساختمان‌هایی که سقف‌ها به دلیل وجود تیر، کانال یا موارد دیگر مسدود هستند، نصب می‌شوند.
اسپرینکلر با سرپاش بغل زن
نوعی دیگر از سرپاش‌های اسپرینکلر نوعی دیواری یا جانبی هستند. این اسپرینکلرها بر روی دیوار نصب می‌شوند. معمولاً در راهروها، اتاق‌های کوچک و فضاهایی که سیستم لوله کشی از دیوار عبور کرده است، این اسپرینکلر را نصب می‌کنند. نحوه پاشش آب از طریق این اسپرینکلرها به صورت نیم دایره‌ای است.
انواع اسپرینکلر با سنسور حرارتی
دمای محیط با توجه به فعالیتی که صورت می‌گیرد، می‌تواند متغیر باشد. به طور مثال فضاهای صنعتی یا کارگاهی امکان دارد به دلیل کار کردن ماشین آلات و تجهیزات، دمای بالایی داشته باشد. در مقابل در فضاهای مسکونی، تجاری یا اداری دمای محیط معمولی و رو به پایین است.
همانطور که اشاره شد، عملکرد اسپرینکلر به این صورت است که حباب شیشه‌ای یا سنسور حرارتی با قرار گرفتن در معرض حرارت، شکسته شده و اجازه عبور آب را می‌دهد. شما باید با توجه به فضای موجود اسپرینکلر را با دمای مناسب خریداری کنید.
سنسور حرارتی در اسپرینکرها با رنگهای مختلفی تولید می‌شود که هر رنگ نشانه‌ای از درجه ای از دما است. حباب شیشه‌ای نارنجی رنگ نسبت به دمای ۵۷ درجه، حباب شیشه‌ای قرمز رنگ نسبت به دمای ۶۸ درجه، حباب شیشه‌ای زرد رنگ نسبت به دمای ۷۰ درجه، حباب شیشه‌ای سبز رنگ نسبت به دمای ۹۳ درجه، حباب شیشه‌ای آبی رنگ نسبت به دمای ۱۴۱ درجه و حباب شیشه‌ای بنفش رنگ نسبت به دمای ۱۸۲ درجه واکنش نشان می‌دهد. با توجه به دمای محیط، باید اسپرینکلر را با سنسور حرارتی مناسب خریداری کنید.
نکات مهم انتخاب اسپرینکلر
هر یک از سیستم‌های اسپرینکلر دارای مزیت‌های منحصر به فرد هستند که می‌توانند برای هر محیطی مناسب باشند. با توجه به انواع اسپرینکلر آتش نشانی و سرپاش‌های متفاوت، برای انتخاب بهترین اسپرینکلر برای فضای مورد نظر چند نکته کلیدی را به خاطر بسپارید.
- ارزیابی آتش سوزی: اولین قدم برای انتخاب یک سیستم اسپرینکلر مناسب این است که میزان آتش سوزی را در محیط مورد نظر تخمین بزنید. با توجه به فضای مورد نظر که می‌تواند تجاری، مسکونی، صنعتی، کارگاهی و موارد دیگر باشد، می‌توان تا حدود زیادی امکان وقوع آتش سوزی را تخمین زد. همچنین باید در نظر گرفت که اگر آتش سوزی رخ دهد حجم سطح آتش سوزی کم، متوسط یا زیاد خواهد بود.
- منبع آب: نکته بعدی در نظر گرفتن تامین آب برای سیستم اسپرینکلر است. منبع آب باید در دسترس باشد، از ظرفیت کافی برخوردار باشد و از جریان و فشار کافی پشتیبانی کند.
- شرایط محیطی: نکته دیگر برای طراحی سیستم اسپرینکلر این است که باید موقعیت و شرایط محیط مورد نظر را در نظر گرفت. ارتفاع سقف، موانع، چیدمانی که در فضا وجود دارد، کمک می‌کنند سیستم اسپرینکلر را به درستی انتخاب و نصب کنید. باید سیستم به گونه‌ای انتخاب شود که امکان توزیع و پاشش آب را به خوبی داشته باشد.
- دمای محیط: همانطور که اشاره شد، سیستم اسپرینکلر تر اگر در معرض دمای پایین قرار بگیرد، امکان یخ زدگی آب در لوله وجود دارد. بنابراین شما باید دمای محیط را در نظر بگیرید و به جای یک سیستم تر از سیستم خشک یا پیش عملگر استفاده کنید.
خرید اسپرینکلر آتش نشانی از شرکت ماهان گستر همگام
پس از تحقیقات لازم در مورد انواع اسپرینکلر، اگر قصد خرید این سیستم را برای ایجاد ایمنی و امنیت بیشتر برای فضای مورد نیاز خود دارید، شرکت ماهان گستر همگام این تجهیزات کاربردی و مهم را در لیست فروش خود قرار داده است.
علاوه بر اسپرینکلر آتش نشانی می‌توانید انواع کپسول آتش نشانی بیوورسال، کپسول آتش نشانی پودر و گاز، کپسول آتش نشانی آب و گاز، کپسول آتش نشانی ABC، کپسول آتش نشانی CO2 و کپسول FM200 را از میان برندهای معتبر، از ماهان گستر همگام خریداری کنید. با ارائه فاکتور رسمی تضمین می‌دهیم که محصولات از کیفیت کافی برخوردار هستند و می‌توانند در صورت نیاز از اموال و جان شما به خوبی محافظت کنند.
ماهان گستر همگام، در کنار فروش انواع تجهیزات آتش نشانی از جمله تجهیزات اطفا حریق و اعلام حریق، قسمتی از فعالیت خود را به شارژ کپسول آتش نشانی اختصاص داده است. در صورت نیاز به شارژ انواع کپسول‌های آتش نشانی می‌توانید از خدمات شارژ انواع کپسول آتش نشانی مجموعه ما نیز بهره‌مند شوید.
سخن پایانی
ممکن است فرایند انتخاب سیستم اسپرینکلر برای شما کمی پیچیده به نظر برسد. تنها کافیست مزیت‌ها و معایب هر یک از سیستم‌های اسپرینکلر را مطالعه کرده و نسبت به فضای موجود، تجهیزاتی که نگهداری می‌کنید، دسترسی به منبع آب، بهترین تصمیم را برای خرید این تجهیزات کاربردی بگیرید. قطعا در کنار تجهیزات آتش نشانی از جمله کپسول آتش نشانی، این سیستم اطفا حریق نیز می‌تواند بسیار موثر واقع شود.
سوالات متداول
انواع سیستم اسپرینکلر چیست؟
سیستم اسپرینکلر در انواع تر، خشک، پیش عملگر و سیلابی طراحی و تولید می‌شود.
انواع سرپاش‌های اسپرینکلر چیست؟
اسپرینکلر را می‌توانید با انواع سرپاش رو به بالا، رو به پایین و بغل زن خریداری کنید.
تفاوت سیستم اسپرینکلر خشک وتر چیست؟
در سیستم تر همواره آب در سیستم لوله کشی جریان دارد، اما در سیستم خشک آب در لوله‌ها جریان ندارد و پس از اینکه حسگر آتش سوزی را تشخیص داد، سپس آب در لوله‌ها جریان پیدا می‌کند.
