یکی از خطراتی که محیط‌های صنعتی و کارخانجات را تهدید می‌کند، آتش‌سوزی است. حریق در چنین مکان‌هایی علاوه بر خسارات مالی می‌تواند منجر به از دست دادن جان بسیاری از افراد شود. به همین دلیل وجود سیستمی که بتواند وقوع آتش‌سوزی را قبل پیش‌بینی کند، ضروری است.
سیستم اعلام و اطفا حریق صنعتی سیستم‌هایی هستند که از آنها برای تشخیص حریق و خاموش کردن آن استفاده می‌شود. این سیستم‌ها مخصوص فضاهای بزرگ هستند و بهتر است از آنها در همه قسمت‌های کارخانه استفاده شود. در ادامه این مطلب قصد داریم شما را به طور کامل با سیستم اعلام و اطفا حریق صنعتی (F&G) و کارخانه آشنا کنیم.
چرا در کارخانه‌های صنعتی آتش‌سوزی اتفاق میفتد؟
کارخانه‌های صنعتی مکان‌هایی با وسعت زیاد هستند که عملیات پیچیده و خطرناکی در آنجا انجام می‌شود در کارخانجات صنعتی علاوه بر وجود پرسنل، تجهیزات و ماشین آلات صنعتی و همچنین مواد اشتعالزایی بسیار زیادی وجود دارد که هر کدام احتمال وقوع آتش‌سوزی را افزایش می‌دهند.
موارد زیر خطر حریق را در کارخانجات صنعتی افزایش می‌دهند:
1ـ تجهیزات و ماشین آلات از مهمترین وسایل موجود در کارخانجات صنعتی هستند که در هنگام فعالیت گرمای زیادی ایجاد می‌کنند که در برخی موارد منجر به نشت مواد اشتعال‌زا در محیط می‌شود. وجود این مواد در محیط احتمال وقوع حریق را افزایش می‌دهد.
2ـ یکی از مواردی که سبب ایجاد آتش‌سوزی در کارخانه‌های صنعتی می‌شود، نقص الکتریکی ماشین آلات و سیستم‌های برق رسانی است. برای خاموش کردن حریق ناشی از تجهیزات الکتریکی هرگز نمی‌توان از آب استفاده کرد، چرا که آب رسانای جریان الکتریکی بوده و وضعیت را بدتر می‌کنند. وجود سیستم اعلام و اطفا حریق صنعتی (F&G)در کارخانجات قبل از وجود حریق آن را پیش‌بینی کرده و پرسنل را آگاه می‌سازد.
3ـ کارخانجاتی که برای تولیدات خود با مواد اشتعال‌زا سروکار دارند، به شدت در معرض آتش‌سوزی قرار دارند. انبارداری نامناسب و هر گونه بی دقتی در کاربرد مواد اشتعال زا می‌تواند منجر آتش‌سوزی شود. برای پیشگیری از حریق در کارخانجات تولیدی بهتر است انبار نگهداری مواد اشتعال زا به دور از خط تولید و هر گونه منبع حرارت زا قرار گیرد.
سیستم اعلام حریق صنعتی چیست؟
یکی از مهمترین سیستم‌های موجود در واحدهای صنعتی که ایمنی را افزایش می‌دهد، سیستم اعلام حریق است. این سیستم قبل از وقوع آتش‌سوزی پرسنل کارخانه را از طریق آژیر و یا فلاشر آگاه می‌کند. پرسنل کارخانه پس از هشدار سیستم اعلام حریق به سرعت از محل خارج می‌شوند، به همین دلیل خسارات جانی و مالی آتش‌سوزی تا حد زیادی کاهش می‌یابد.
ارتباط برخی از سیستم‌های اعلام حریق با مرکز کنترل حرفه‌ای، این مراکز را از وقوع آتش‌سوزی آگاه سازند. در این صورت مراکز خدمات آتش‌نشانی به سرعت در محل حاضر شده و به خاموش کردن آتش می‌پردازند.
انواع سیستم اعلام حریق در کارخانجات صنعتی
سیستم اعلام حریق کارخانجات برای تشخیص و اعلام آتش سوزی از سیستم‌های زیر استفاده می‌کند:
سیستم اعلام حریق متعارف کارخانجات صنعتی
یکی از رایج‌ترین سیستم‌های اعلام حریق استفاده شده در واحدهای صنعتی سیستم اعلام حریق متعارف است. اتصال اجزای سیستم به کنترل پنل مرکزی از طریق کابل کشی صورت می‌گیرد. در سیستم‌های متعارف هر طبقه از کارخانه به عنوان یک زون در نظر گرفته شده و پس از فعال شدن آشکارساز، چراغ زون موجود در هر طبقه روشن می‌شود. در سیستم اعلام حریق متعارف زمان و منبع آتش‌سوزی تشخیص داده شده بنابراین کنترل و مدیریت حریق راحت‌تر می‌شود.
سیستم اعلام حریق آدرس پذیر
این سیستم یکی از سیستم‌های پیشرفته اعلام حریق بوده که به صورت دستی و اتوماتیک وجود دارد. در این سیستم تجهیزات دود با هم در ارتباط بوده و وظیفه آنها ارسال سیگنال به پنل مرکزی نظارتی و کنترل است. سیستم اعلام حریق آدرس پذیر علاوه بر تشخیص زمان و منبع آتش‌سوزی، مکان حریق را نیز مشخص می‌کند.
با وجود این سیستم اعلام و اطفا حریق کارخانجات و صنایع مختلف امنیت در کارخانهها افزایش یافته و تیم امداد و نجات جهت اطفا حریق می‌توانند به محل دقیق آتش‌سوزی بروند. قیمت سیستم اعلام حریق آدرس پذیر نسبت به سیستم اعلام حریق متعارف بالاتر است چرا که این سیستم عملکرد بهتری را ارائه می‌دهد.
سیستم اعلام حریق وایرلس
این سیستم جزو گرانترین سیستم‌های اعلام حریق بوده و به هیچ گونه کابل کشی و سیم کشی نیازی ندارد. ارتباط بین اجزای سیستم اعلام حریق در این نوع سیستم از طریق فرکانس رادیویی انجام می‌شود. این سیستم‌ها همانند سیستم‌های اعلام حریق متعارف عملکرد خوب و دقیقی را از خود نشان می‌دهند.
اجزای سیستم اعلام حریق
سیستم اعلام و اطفا حریق در کارخانجات از قسمت‌های مختلفی تشکیل شده که هر کدام وظیفه خاصی به عهده دارند. از جمله اجزای تشکیل دهنده سیستم اعلام حریق میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
پنل مرکزی
یکی از مهمترین قسمت‌های سیستم اعلام حریق پنل مرکزی بوده که به عنوان مغز سیستم شناخته می‌شود. برای به حداقل رسیدن خطا در سیستم‌های اعلام حریق، داده‌های ورودی و خروجی توسط پنل مرکزی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
منبع تامین برق
سیستم اعلام حریق انرژی لازم برای عملکرد خود را از منبع برق اصلی و برق ثانوی تامین می‌کند.
دستگاه‌های آغازگر
این قسمت از سیستم اعلام حریق در دو نوع دستی و اتوماتیک وجود دارد که وظیفه آن تشخیص درست و به موقع آتش است. دستگاه آغازگر دستی شامل شستی و نوع اتوماتیک آن از دتکتور دود، حرارت و … تشکیل شده است.
رابط ایمنی ساختمان
این قسمت یکی از مهمترین اجزای سیستم اعلام حریق بوده که ایمنی ساختمان را افزایش می‌دهد. با استفاده از رابط ایمنی ساختمان افراد می‌توانند به راحتی ساختمان را ترک کنند. چراغ روشنایی اضطراری، سیستم‌های تهویه هوا و … جزو رابط‌های ایمنی ساختمان هستند.
سیستم اطفا حریق صنعتی چیست؟
منظور از اطفا حریق مجموعه اقداماتی است که برای کنترل و خاموش کردن آتش سوزی صورت می‌گیرد. حرارت، ماده سوختنی، اکسیژن و زنجیره واکنش‌های شیمیایی چهار عامل مهم برای به وجود آمدن آتش هستند. سیستم اطفا حریق با حذف یکی از این چهار عامل به خاموش کردن آتش کمک می‌کند.
سیستم اطفا حریق کارخانهها و واحدهای صنعتی انواع مختلفی دارند که با توجه به نوع آتش‌سوزی، ماهیت مواد سوختنی، ماشین آلات موجود در کارخانه و … از مناسب‌ترین آنها استفاده می‌شود.
سیستم اطفا حریق در کارخانجات صنعتی به چند دسته تقسیم می‌شوند؟
در کارخانجات صنعتی به منظور خاموش کردن آتش از مواد مختلفی استفاده می‌شود از جمله:
سیستم اطفا حریق آبی
از سیستم اطفا حریق آبی برای خاموش کردن آتش‌سوزی مواد جامد (نوع A) همچون کاغذ، پارچه، چوب و …. استفاده می‌شود. سیستم‌های اطفا حریق آبی جهت حفاظت از حریق و افزایش ایمنی سازه‌های کارخانه طراحی می‌شوند و میتوان از آنها در لوله کشی تر، خشک، پیش‌عملگر و سیلابی استفاده کرد.
سیستم اطفا حریق گازی
در این نوع سیستم اطفا حریق از گازهای خنثی و بی اثری همچون آرگون، نیتروژن و دی اکسید کربن برای خاموش کردن آتش استفاده می‌شود. این گازها اکسیژن محیط را کاهش داده و به سرکوب کردن آتش کمک می‌کنند. آتش‌سوزی‌های نوع B (مایعات اشتعال‌پذیر)، نوع C (گازهای اشتعال پذیر) و نوع E (حریق تجهیزات الکتریکی) با استفاده از سیستم اطفا حریق گازی به راحتی خاموش می‌شوند.
سیستم اطفا حریق فوم (کف)
فوم یا کف یکی از بهترین و کاربردی‌ترین مواد سیستم اعلام و اطفا حریق صنعتی (F&G)هستند. آتش‌سوزی‌های نوع A و B به راحتی با سیستم اطفا حریق فوم قابل کنترل هستند. در این سیستم لایه‌ای از فوم سطح آتش را پوشانده و از رسیدن اکسیژن به آتش جلوگیری کرده و آن را خفه می‌کند. فوم‌ها را میتوان در سه نوع انبساط کم، انبساط متوسط و انبساط زیاد برای اطفا حریق استفاده کرد.
سیستم اطفا حریق پودری
سیستم اطفا حریق پودری برای خاموش کردن آتش در کارخانه‌هایی که با مواد شیمیایی سروکار دارند، بسیار کاربردی است. پودرهای شیمیایی استفاده شده در این سیستم مونو آمونیوم فسفات، بی‌کربنات سدیم و بی‌کربنات پتاسیم خشک هستند. از سیستم اطفا حریق پودری برای مهار کردن حریق نوع B، A و C استفاده می‌شود.
سیستم اطفا حریق آیروسل
لوله‌کشی و تعبیه مخزن‌های ذخیره مواد خاموش کننده آتش در کارخانجات هزینه‌بر بوده و بسیار دردسر ساز است. سیستم اطفا حریق آیروسل بدون نیاز به لوله کشی و تعبیه مخازن به یکی از محبوب‌ترین سسیستم‌های اطفا حریق تبدیل شده است.
سیستم اطفا حریق آیروسل پس از آتش‌سوزی ذرات گازی آیروسل را در محیط آزاد می‌کند. این ذرات در هوا معلق بوده و از بازگشت شعله‌های آتش جلوگیری می‌کنند.
تفاوت سیستم اعلام حریق و اطفا حریق در کارخانجات صنعتی
سیستم اعلام حریق به سیستمی می‌گویند که آتش‌سوزی را پیش از وقوع آن توسط آژیرهای هشدار دهنده اعلام می‌کند و نقشی در خاموش کردن آن ندارد. در صورتی که از سیستم‌های اطفا حریق پس از وقوع آتش‌سوزی برای خاموش کردن آتش استفاده می‌شود.
وجود هر دو سیستم اعلام و اطفا حریق در کارخانجات و صنایع مختلف جهت افزایش ایمنی ساختمان و حفاظت از جان و مال افراد بسیار ضروری است. سیستم اطفا حریق کارخانه و صنایع به صورت دستی و یا خودکار هستند و با استفاده از خاموش کننده‌های متفاوت در مبارزه با آتش نقش موثری دارند.
نکات مهم در هنگام استفاده از سیستم اعلام و اطفا حریق
سیستم اعلام و اطفا حریق صنعتی (F&G) از مهمترین سیستم‌های موجود در کارخانجات هستند که ایمنی ساختمان را تضمین می‌کنند. نکات زیر در هنگام استفاده از این دو سیستم به شدت توصیه می‌شود:
بررسی ریسک آتش‌سوزی
سیستم اطفا حریق انواع مختلفی داشته و قبل از انتخاب آن باید ریسک و احتمال وقوع حریق و پتانسیل گسترش آتش مورد ارزیابی قرار گیرد. این ارزیابی شامل مواردی همچون نوع و چیدمان ماشین آلات، نوع مواد استفاده شده در واحدهای تولیدی، مکان و اندازه کارخانه، تراکم و منابعی که احتمال آتش سوزی را افزایش می‌دهند، است.
نصب درست و اصولی
نصب سیستم اعلام و اطفا حریق کار هر کسی نبوده و نیاز به تخصص و مهارت خاصی دارد. هر گونه بی دقتی در نصب این سیستم‌ها در روند فعالیت سیستم اختلال ایجاد کرده و حوادث ناگواری را به همراه دارد. بنابراین توصیه می‌شود برای نصب سیستم اعلام و اطفا حریق در کارخانجات و صنایع مختلف از خدمات مجموعه‌های معتبر استفاده کنید.
تعمیر و نگهداری سیستم
به منظور اطمینان از سلامت و عملکرد بهینه سیستم‌های اعلام و اطفا حریق باید هر چند وقت یکبار مورد ارزیابی قرار گیرند. مدت زمان بازدید دوره‌ای و سرویس این سیستم‌ها با توجه به نوع سیستم، استانداردهای NFPA، توصیه‌های شرکت سازنده و قوانین آتش‌نشانی متفاوت است. ارزیابی اجزای مختلف سیستم، بازرسی عملکرد سیستم و تعویض قطعات در صورت لزوم به عملکرد بهینه و افزایش طول عمر سیستم کمک می‌کند.
آموزش
افرادی که وظیفه راه‌اندازی و نگهداری از سیستم اعلام و اطفا حریق را به عهده دارند، باید در این زمینه آموزش ببینند. این آموزش‌ها شامل چگونگی عملکرد سیستم، پاسخ صحیح به هشدارها، نحوه تخلیه اضطراری و استفاده از سایر تجهیزات آتش‌نشانی است.
خرید سیستم اعلام و اطفا حریق کارخانجات صنعتی از ماهان گستر همگام
ماهان گستر همگام یکی از بزرگترین مجموعه‌های عرضه کننده انواع تجهیزات ایمنی آتش‌نشانی مانند سیستم اعلان، اعلام و اطفا حریق است. این مجموعه از سال 1378 با ارائه بهترین و باکیفیت‌ترین محصولات توانسته حداکثر رضایت مشتریان را به خود جلب کند.
در مجموعه ماهان گستر همگام علاوه بر عرضه تجهیزات ایمنی آتش‌نشانی شارژ انواع خاموش کننده‌ها مانند شارژ کپسول آتش‌نشانی نیز انجام می‌شود. از محصولات عرضه شده توسط این مجموعه میتوان به کپسول آتش‌نشانی CO2، کپسول آتش‌نشانی آب و گاز، کپسول آتش‌نشانی بیوورسال، کپسول آتش‌نشانی پودر و گاز، کپسول آتش‌نشانی 6ABC و کپسول fm200 اشاره کرد.
در مجموعه ماهان گستر همگام تجهیزات ایمنی آتش‌نشانی در برندهای معتبری همچون سام، پیشرو، هونامیک و سعدی موجود است. امکان خرید غیر حضوری، ارسال به سراسر نقاط کشور، کیفیت بالای محصولات، قیمت مناسب، ضمانت‌نامه و ارائه فاکتور رسمی از مزایای مجموعه ماهان گستر همگام است. میتوانید انواع سیستم اعلام و اطفا حریق صنعتی (F&G) را با کیفیتی تضمین شده را از این مجموعه تهیه کنید.
سخن پایانی
کارخانجات و واحدهای صنعتی از جمله مراکزی هستند که با انواع ماشین آلات صنعتی، تجهیزات الکتریکی و مواد اشتعال زا سروکار دارند. هر گونه بی دقتی و یا نقص الکتریکی در وسایل موجود در کارخانجات می‌تواند منجر به آتش‌سوزی شود. سیستم اعلام و اطفا حریق صنعتی (F&G) با اعلام به موقع آتش و همچنین خاموش کردن آن در حفاظت از جان و مال افراد نقش مهمی دارند.
همه کارخانه‌های صنعتی جهت امنیت جلوگیری از خسارات جبران‌ناپذیر باید در تمامی طبقات ساختمان سیستم اعلام و اطفا حریق نصب کنند. اگر قصد خرید سیستم اعلام و اطفا حریق را دارید، میتوانید این محصولات را در قیمتی مناسب با کیفیتی عالی از ماهان گستر همگام تهیه کنید.
سوالات متداول
وظیفه سیستم اعلام و اطفا حریق کارخانه و صنایع چیست؟
سیستم اعلام حریق صنایع پرسنل و کارکنان را از وقوع آتش آگاه می‌سازد و سیستم اطفا حریق کارخانه و صنایع شامل فرایندهایی برای جلوگیری از پیشروی آتش و خاموش کردن آن است.
بهترین سیستم اطفا حریق کارخانهها و واحدهای صنعتی کدام است؟
سیستم‌های لطفا حریق آیروسل به دلیل عدم نیاز به لوله کشی و تعبیه مخازن و عملکرد بهینه بهترین سیستم اطفا حریق برای واحدهای صنعتی هستند.
بهترین سیستم اعلام و اطفا حریق را از کجا تهیه کنیم؟
میتوانید برندهای معتبر و با کیفیت سیستم اعلام و اطفا حریق را از وب‌سایت معتبر ماهان گستر تهیه کنید.
